Apel o wyjaśnienie śmierci ks. Suchowolca

Rocznicowe nabożeństwa odbywają się od 25 lat w parafii w dzielnicy Dojlidy w Białymstoku, gdzie ks. Suchowolec pracował jako wikariusz i gdzie zginął w pożarze mieszkania na plebanii w nocy z 29 na 30 stycznia 1989 r., na krótko przed rozpoczęciem obrad okrągłego stołu. Organizuje je Solidarność. W niedzielę mszy przewodniczył metropolita białostocki abp Edward Ozorowski. Wzięli w niej udział związkowcy, politycy, samorządowcy. Homilię wygłosił bp drohiczyński Antoni Dydycz. Po mszy, na grobie ks. Suchowolca, który znajduje się obok kościoła, złożono kwiaty.

Ksiądz Stanisław Suchowolec w chwili, niewyjaśnionej do dziś, śmierci miał 31 lat. W Dojlidach pracował przez trzy lata, wcześniej był w rodzinnej parafii błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki - w Suchowoli. Przewodniczący podlaskiej Solidarności Józef Mozolewski oraz bp Antoni Dydycz wspominali w niedzielę, że ks. Suchowolec i ks. Popiełuszko przyjaźnili się, wyznawali te same wartości. Mozolewski i bp Dydycz wspominali słowa wypowiedziane przez ks. Popiełuszkę do swojej matki o ks. Suchowolcu: "Mamo, jeśli ze mną coś się stanie, to Staszek mnie zastąpi". Mozolewski powiedział, że był to swego rodzaju "swoisty testament", który po zabójstwie ks. Popiełuszki przez SB, ksiądz Suchowolec wypełniał, zarówno opiekując się rodziną Popiełuszków jak też odprawiając msze za ojczyznę - najpierw w Suchowoli, potem w Dojlidach - oraz wspierając środowisko robotnicze oraz tych, którzy walczyli o wolność.

"Czy ksiądz Stanisław, czy ksiądz Jerzy działając w obronie nas wszystkich musieli zapłacić taką cenę?" - pytał Mozolewski. Tłumaczył, że chodzi o to, że wiele osób pilnowało ks. Suchowolca, bo sam mówił o tym wprost, że "pętla" służb bezpieczeństwa wokół niego się zaciska, a jednak został skrytobójczo zamordowany, nie udało się temu zapobiec. Mozolewski podkreślał, że sprawcy nie zostali ujęci i dziś korzystają ze wszystkich dobrodziejstw wolności i demokracji. Mówił, że "to mało satysfakcjonujące", że dotychczas IPN ustalił bezsprzecznie, że ks. Suchowolec został zamordowany. "Ale na tym nie powinna kończyć się ta kwestia" - mówił Mozolewski.

Przypomniał, że w 2008 r. pośmiertnie ks. Suchowolec został odznaczony przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. "To ważne, ale to za mało. Dlatego jako Solidarność żądamy w 25. rocznicę tej haniebnej, męczeńskiej, niepotrzebnej śmierci wyjaśnienia prawdy i odpowiedniej za nią 'zapłaty' (ukarania sprawców- red.)" - mówił. Podkreślał, że dopóki ta i inne tego typu zbrodnie dokonane na walczących o wolność nie zostaną wyjaśnione i osądzone nie można mówić o "wolnej i niepodległej Ojczyźnie".

Bp Antoni Dydycz, który szczegółowo wspominał życie i działalność ks. Suchowolca mówił, że był to kapłan, który "wielbił Boga, nauczał miłości do ojczyzny, kolejny męczennik naszej polskiej rzeczywistości", który "opowiedział się za prawdą, za miłością" i poniósł za to ofiarę, ale o tym milczeć nie można.

Sprawa śmierci ks. Suchowolca jest obecnie elementem szerszego śledztwa IPN ws. zbrodniczych struktur w dawnym MSW w latach 1956-89, które mają na koncie m.in. zamachy na duchownych i działaczy opozycji. W ramach tego śledztwa wyjaśniane są okoliczności 46 spraw. Śledztwo to obejmuje też zabójstwa i nagłe zgony księży, m.in. ks. Jerzego Popiełuszki, ks. Stefana Niedzielaka oraz ks. Sylwestra Zycha. Wcześniejsze śledztwo prokuratorskie było umorzone, nie uwzględniano w nim jednak wątków politycznych. Jak mówiła przy okazji otwarcia rocznicowej wystawy, upamiętniającej księdza Suchowolca, dyrektorka IPN w Białymstoku Barbara Bojaryn-Kazberuk, ws. jego śmierci "wszystkie nitki prowadzą do SB".