Fotografie legionowe w zbiorach Muzeum Historii Fotografii

Jan Zdzisław Włodek (ziemianin, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dziekan Wydziału Rolniczego) w czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich.

- Zgłosił się sam, na ochotnika, a do służby stawił się z własnym samochodem. Trafił do nowotworzonego oddziału samochodowego, którego z czasem stał się dowódcą. Służąc w legionowym mundurze fotografował- mówi Andrzej Rybicki, starszy kustosz MHF.

Z tego okresu zachowało się kilkadziesiąt zdjęć. Część z nich przedstawia cykle-reportaże: defiladę oddziałów Legionów Polskich podczas uroczystości rocznicowych Powstania Styczniowego w Sławkowie w 1915 r. i słynną defiladę w Czeremosznie na Wołyniu (1916 r.), gdzie po raz pierwszy wspólnie defilowały wszystkie trzy Brygady Legionów Polskich. Przemarsz oddziałów odbierali razem Józef Piłsudski, Józef Haller oraz generał Friedrich von Bernhardim.

Na fotografiach odnajdujemy znane postaci polskiego wojska: ppłk Władysława Sikorskiego, ppłk Józefa Hallera, mjr Bolesława Roję, a także dowódców legionowych gen. Stanisława Puchalskiego i Józefa Piłsudskiego. Jan Z. Włodek fotografie z legionowej epopei opracowywał również w formie stereoskopowej - czyli w ówczesnej technice 3D (będą prezentowane podczas Nocy Muzeów 16/17 maja).

Losy Jana Z. Włodka splatały się tragicznie z losami Polski. Świetnie rozwijającą się karierę naukową przerwała II wojna światowa. 6 listopada 1939 roku został aresztowany na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach niemieckiej Sonderaction Krakau. Uwięziony w obozie w Sachsenhausen, zwolniony dopiero w wyniku międzynarodowej interwencji powrócił do Krakowa w styczniu 1940 roku. Nie odzyskał zdrowia utraconego w obozie i zmarł 19 lutego 1940 roku.

Kolekcję ponad 100 fotografii o tematyce wojskowej przekazała w darze MHF córka profesora Zofia Włodek.

Prace Jana Z. Włodka zostaną zaprezentowane na rozpoczynającej się w sierpniu wystawie "W 100-lecie czynu niepodległościowego. Legiony Polskie w fotografii, narodziny polskiego reportażu wojennego".

W siedzibie MHF zaprezentowane zostaną także prace legionowych fotografów - żołnierzy, wybitnych naukowców, wykładowców akademickich i społeczników w latach pokoju, którzy w 1914 roku na froncie w Karpatach założyli "Spółdzielnię fotograficzną". Dokumentowali i publikowali zdjęcia przedstawiające legionowe życie. Na kadrach odnajdujemy życie poza frontem, kontakty z miejscową ludnością, jej obrzędy, zwyczaje bukowińskich i wołyńskich Polaków. W okopach legionowych narodził się wtedy polski reportaż wojenny.

MUZEUM HISTORII FOTOGRAFII im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie,
ul. Józefitów 16, 30-045 Kraków
www.mhf.krakow.pl

AS