Jaskinia skrywała świątynie sprzed 2700 lat. Archeolodzy nie są co do niej zgodni
Archeolodzy odkryli w pobliżu miasta Denizli w zachodniej Turcji pozostałości świątyni sprzed około 2700 lat. Zdaniem badaczy, miejsce to mogło być poświęcone bogini Matce – bóstwu czczonemu przez wiele starożytnych kultur, w tym Greków i Rzymian. Świątynię zbudowali Frygowie, których królestwo istniało w tym regionie w latach około 1200–650 p.n.e.
Denizli większości polskich turystów kojarzy się z oszałamiającymi wapiennymi tarasami znajdującymi się około 18 kilometrów od miasta. Najnowsze odkrycia naukowe każą przypuszczać, że w starożytności okolice Denizli były ważnym religijnym ośrodkiem dla ludu, który je zamieszkiwał. Jak poinformowała profesor Bilge Yılmaz Kolancı z Uniwersytetu Pamukkale, współkierująca wykopaliskami, odkryte sanktuarium obejmuje ogromny skalny monument, świętą jaskinię oraz wykute w ścianie bliźniacze idole. Wokół nich archeolodzy zidentyfikowali liczne misy libacyjne i kanały odpływowe, które mogły służyć do rytualnego wylewania płynów - typowego elementu starożytnych obrzędów religijnych.
Zobacz również: Rutynowa instalacja światłowodu. Zakończyła się znaleziskiem sprzed 2000 lat
Zdjęcia z wykopalisk pokazują, że posągi są silnie zwietrzałe, jednak ich forma przypomina pary rzeźb znanych z innych sanktuariów frygijskich, takich jak słynne miasto Midasa, czyli starożytny Gordion (położony także w Turcji). Potwierdza to portalowi Live Science profesor Lynn Roller z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis, specjalistka od sztuki śródziemnomorskiej, która nie uczestniczy w badaniach. Jej zdaniem wygląd świątyni oraz styl wykonania rzeźb wskazują, że obiekt był użytkowany w głównym okresie rozkwitu kultury frygijskiej - między VIII a VI wiekiem p.n.e.
Roller zauważa jednak, że łączenie sanktuarium z kultem płodności i urodzaju pozostaje hipotezą. "Nie mamy pewnych danych na temat rytuałów odprawianych ku czci bogini Matar ani znaczenia, jakie miała dla swoich wyznawców" - podkreśla badaczka. Jej zdaniem lokalizacja świątyni w górzystym terenie odpowiada typowemu położeniu wczesnych sanktuariów frygijskich.
Odkrycie nie jest całkowitym zaskoczeniem - podobne miejsca kultu znajdowano już wcześniej w regionie. Jak przypomina Roller, w pobliżu Denizli, na terenie starożytnego Hierapolis (dzisiejsze Pamukkale), włoska misja archeologiczna również zidentyfikowała wczesne frygijskie sanktuarium. Nowe znalezisko potwierdza więc, że obszar ten był ważnym ośrodkiem religijnym już w pierwszym tysiącleciu przed naszą erą.
Zobacz również: Archeolodzy w Anatolii odkryli stożkowy przedmiot z otworami. Zaskakujące do czego służył
Centralną postacią w wierzeniach Frygów była bogini związana z płodnością i naturą. W źródłach występuje pod różnymi imionami: Materan, Matar lub Kybele. Jej kult, wywodzący się z Azji Mniejszej, przetrwał upadek państwa frygijskiego i przez kolejne wieki rozwijał się w świecie grecko-rzymskim.
Badania nad świątynią wciąż trwają, a pełne wyniki zostaną opublikowane po zakończeniu analiz. Odkrycie to rzuca jednak nowe światło na duchowe życie Frygów i ich wpływ na późniejsze tradycje basenu Morza Śródziemnego, ukazując trwałość i znaczenie kultu bogini Matki w starożytnym świecie.
Zobacz również: Archeolodzy znaleźli w Turcji prawdziwy skarb. To rzadkie zabytki starożytności
