Miejsca pochówku papieży dawniej i dziś
Papież Franciszek zdecydował, że miejscem jego pochówku będzie Bazylika Matki Bożej Większej, w której często bywał. Decyzja ta wzbudziła zainteresowanie wielu wiernych, przekonanych, że tradycyjnym miejscem pochówku Biskupów Rzymu jest Watykan. Tak jednak nie jest – doczesne szczątki papieży spoczywają w wielu miejscach Rzymu, a także poza granicami Włoch.
Dla papieży i męczenników
Początkowo miejscem pochówku papieży były katakumby, czyli ulokowane pod ziemią miejsca, w których pierwsi chrześcijanie spotykali się na wspólne modlitwy i chowali swoich zmarłych. W wielu z nich spoczęły ciała męczenników, którzy oddali życie za wiarę, szczególnie w czasach prześladowań chrześcijan przez cesarzy Cesarstwa Rzymskiego (do IV wieku). W Wiecznym Mieście znajduje się wiele takich starożytnych katakumb, np. św. Sebastiana i św. Domitylli. Do najstarszych i najbardziej znanych należą katakumby św. Kaliksta, w których pochowano dziewięciu biskupów Rzymu. Spoczęli oni w tzw. krypcie papieży, nazwanej przez Giovanniego Battistę De Rossiego, znanego włoskiego badacza katakumb, "małym Watykanem". Do dziś zachowało się kilka, w różnym stopniu uszkodzonych, płyt nagrobnych, a samo miejsce można zwiedzać - przejście udostępnionej turystom części katakumb zajmuje ok. 40 minut i jest możliwe wyłącznie z przewodnikiem (bilet normalny kosztuje 10 euro, a ulgowy - 7 euro; wejście do katakumb od Via Appia Antica).
Grób św. Piotra
Wielu spośród papieży zostało pochowanych w Grotach Watykańskich, czyli podziemiach Bazyliki św. Piotra, usytuowanych pod głównym ołtarzem. Przestrzeń tę utworzono celowo podczas przebudowy bazyliki, właśnie po to, by mogli tam spoczywać papieże. Wcześniej w tym samym miejscu stała inna świątynia, wybudowana już w IV wieku na zlecenie Konstantyna I Wielkiego, pierwszego cesarza, który został chrześcijaninem i nakazał zakończenie prześladowań chrześcijan. Zgodnie z tradycją było to miejsce pochówku św. Piotra, uważanego za pierwszego Biskupa Rzymu. Podczas wykopalisk archeologicznych, rozpoczętych w 1939 roku na zlecenie papieża Piusa XII, odnaleziono grób, znajdujący się dokładnie pod ołtarzem i uznano go za rzeczywiste miejsce pochówku apostoła. Między innymi z tego powodu Groty zazwyczaj uważane są za główne miejsce pochówku papieży, choć pochowano w nich 23 z 226 papieży - m.in. Grzegorza V, Hadriana IV i Bonifacego VIII (to najstarsze pochówki), a także bardziej "współczesnych" papieży - jak Benedykta XV, Piusa XI, Piusa XI, Pawła VI czy Benedykta XVI. Początkowo w Grotach spoczywał także Jan Paweł II, ale w 2011 roku, po zakończeniu procesu beatyfikacyjnego, trumnę przeniesiono do nowego grobu w kaplicy świętego Sebastiana w Bazylice św. Piotra. Groty Watykańskie, podobnie jak katakumby, również można zwiedzać - wejście jest bezpłatne (znajduje się na zewnątrz bazyliki), ale warto przygotować się na stanie w kolejce - zwłaszcza w szczycie sezonu turystycznego.
Nie tylko Santa Maria Maggiore
Zgodnie z wolą papieża Franciszka, zostanie on pochowany w Bazylice Matki Bożej Większej, świątyni, którą lubił i często odwiedzał, żeby się pomodlić. Jego decyzja nie jest jednak precedensem, ponieważ w bazylice znajdują się grobowce 6 papieży (najstarszy należał do Honoriusza III, który zmarł w 1227 roku, jednak został zniszczony i dziś nie wiadomo, gdzie dokładnie się znajdował). Ostatni papieski pochówek w bazylice miał miejsce w 1669 roku, kiedy to zmarł Klemens IX. Bazylika Papale di Santa Maria Maggiore to niejedyna świątynia, w której spoczywają papieże. Ich groby można także znaleźć w Bazylice św. Jana na Lateranie - pochowano tam 22 papieży, m.in. Sylwestra II (zmarł w 1003 roku), Innocentego II (zm.1143) czy Klemensa XII (zm.1740). Ostatnim papieżem, który został pochowany na Laterianie był Leon XIII, autor encykliki społecznej "Rerum novarum". Do innych świątyń, w których spoczywają papieże, należą: Bazylika Santa Maria Sopra Minerva, Bazylika św. Wawrzyńca za Murami czy Bazylika św. Pawła za Murami.
Nie tylko w Rzymie, nie tylko we Włoszech
Miejscem spoczynku niektórych spośród papieży nie był Rzym, ale inne włoskie miasta. Na przykład Wiktor II, który zmarł w 1057 roku, zgodnie z ostatnim życzeniem miał zostać pochowany w mieście Eichstätt, z którym czuł się związany, ponieważ pochodził ze Szwabii. Jednak, jak głosi legenda, kiedy kondukt żałobny przejeżdżał przez Rawennę, mieszkańcy tego miasta siłą odebrali zwłoki Wiktora II i pochowali je w Mauzoleum Teodoryka w kościele Santa Maria della Rotonda. Do innych papieży pochowanych poza Rzymem należą Stefan IX (grób znajduje się w katedrze Santa Maria del Fiore we Florencji) czy Grzegorz XII (spoczywa w bazylice św. Franciszka w Recanati), który był ostatnim pochowanym poza Wiecznym Miastem papieżem (zm. 1415).
Dziewięciu spośród 226 papieży pochowano poza granicami Włoch - najwięcej z nich we Francji, w okresie tzw. "babilońskiej niewoli papieży" (1309-1376), kiedy to siedzibą biskupów Rzymu był Awinion (począwszy od papieża Klemensa V na Grzegorzu XI kończąc).
