Powstaje Muzeum Polaków Ratujących Żydów
Na początek grudnia tego roku planowane jest otwarcie Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej. Obecnie trwają roboty wykończeniowe wewnątrz i na zewnątrz obiektu, którego budowa kosztować będzie ponad 7 mln zł.
Jak poinformował rzecznik prasowy marszałka województwa podkarpackiego Tomasz Leyko, wkrótce ogłoszony ma zostać przetarg na projekt wykonawczy scenografii wystawy stałej w muzeum. - Koszty scenografii oraz wyposażenia obiektu w podstawowe meble i sprzęty, komputery, kasy fiskalne itp. szacowane są na ponad 1 mln zł, jednak faktyczne koszty zweryfikuje przetarg - zaznaczył Leyko.
Muzeum w Markowej będzie pierwszą placówką w Polsce upamiętniającą Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Obiekt powstanie w centrum Markowej, przy głównej drodze, w sąsiedztwie Centrum Kultury i miejscowego skansenu. Wykonawcą obiektu jest firma Skanska.
Jak powiedziała przedstawicielka wykonawcy Agnieszka Kotela, na budowie trwają roboty wykończeniowe wewnątrz i na zewnątrz obiektu.
- Przed głównym wejściem w płycie betonowej placu trwa montaż opraw oświetleniowych ze szklanymi pokrywami, na których są wypiaskowane imiona i nazwiska osób pomordowanych przez hitlerowców. Na ścianie betonowej przy placu trwa również montaż tabliczek z wypiaskowanymi imionami i nazwiskami osób ratujących Żydów - dodała.
Natomiast wewnątrz obiektu, w sali ekspozycyjnej montowane są okładziny na ścianach z betonu architektonicznego.
Koszt powstania muzeum to ponad 7 mln zł; inwestycja będzie sfinansowana z budżetu województwa podkarpackiego oraz budżetu państwa.
W muzeum prezentowane będą historie Polaków z Podkarpacia, którzy w czasie II wojny światowej udzielali pomocy Żydom. Wystawione eksponaty będą też prezentować relacje polsko-żydowskie przed wojną, w trakcie okupacji, a także stosunki powojenne.
Muzeum powstaje w Markowej, gdzie rankiem 24 marca 1944 roku niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów; najstarsza Stasia miała osiem lat.
Izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem przyznał Ulmom tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2004 r. odsłonięto pomnik przypominający tamte wydarzenia.
Według historyków, w czasie okupacji niemieckiej co najmniej 1600 Polaków z terenu obecnego woj. podkarpackiego ukrywało ok. 2900 Żydów. Niemcy zamordowali tam ok. 200 Polaków ratujących Żydów.
