Przemyśl: Ekshumowano tysiące szczątków żołnierzy
Podczas ekshumacji ośmiu mogił zbiorowych znajdujących się w Przemyślu znaleziono prawie 3 tys. szczątków ciał jeńców włoskich i radzieckich z czasów II wojny światowej.
Specjaliści wstępnie szacowali, że w mogiłach może znajdować się nawet 6 tys. szczątków ciał.
Jak poinformowała rzeczniczka wojewody Małgorzata Oczoś-Błądzińska, grupa archeologów i antropologów, która prowadziła prace ekshumacyjne, odnalazła m.in. elementy umundurowania, które mogą wskazywać na możliwość pochówku także jeńców innych narodowości. "W trzech przypadkach odnaleziono kompletny nieśmiertelnik żołnierzy radzieckich pozwalający na identyfikację imienną pochowanych" - dodała.
Prace ekshumacyjne rozpoczęły się pod koniec października; finansowane są z budżetu Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
W pobliżu mogił zbiorowych, z których ekshumowane będą szczątki, jak i niedaleko cmentarza przy ul. Obozowej, w latach 1942- 43 funkcjonował obóz jeniecki. Przetrzymywano tutaj jeńców radzieckich oraz włoskich. Z powodu bardzo złych warunków panujących w obozie setki jeńców zmarło, wielu zostało rozstrzelanych podczas likwidacji obozu. Zostali oni pochowani w mogiłach zbiorowych w pobliżu obozu.
Po zakończeniu działań wojennych mogiły położone na terenie fortu z I wojny św. (obecnie cmentarz przy ul. Obozowej) zostały częściowo uporządkowane. Natomiast z 11 mogił położonych w Przemyślu w pobliżu miejscowości Pikulice - trzy zostały przebadane, a odkryte szczątki jeńców ekshumowano i przeniesiono na cmentarz przy ul. Obozowej.
W 1962 r. przy ul. Obozowej wzniesiono pomnik ku pamięci pomordowanych jeńców. Na pomniku umieszczono tablicę w języku polskim i rosyjskim. Nie oznakowano natomiast w żaden sposób mogił. W związku z tym w 2003 r. na zlecenie wojewody oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przeprowadzono prace poszukiwawcze mające na celu precyzyjne określenie miejsca usytuowania mogił zbiorowych oraz liczby pochowanych w nich ofiar.
Pracami poszukiwawczymi kierował prof. Andrzej Kola, który odnalazł szczątki. Zostały one złożono we wspólnym grobie, który został urządzony w 2007 r.
W tym samym roku prof. Kola przeprowadził prace sondażowe na terenie domniemanej lokalizacji mogił zbiorowych jeńców z obozu w Pikulicach. Badanie potwierdziły istnienie ośmiu mogił zbiorowych, z których szczątki są teraz ekshumowane i zostaną przeniesione na cmentarz przy ul. Obozowej.
W 2010 r. samorząd Przemyśla razem z wojewodą oraz służbami konserwatorskimi opracował projekt przebudowy cmentarza przy ul. Obozowej. Jednym z jego elementów było usunięcie zniszczonego pomnika z zachowaniem oryginalnej tablicy, która zostanie ponownie wyeksponowana i uzupełniona o treść w języku włoskim oraz angielskim. W przypadku potwierdzenia odkrycia szczątków jeńców innych narodowości zostaną dodane także napisy w tych językach.
Po przeniesieniu wszystkich szczątków zostanie przeprowadzony ostatni etap remontu cmentarza przy ul. Obozowej. Prace te zaplanowane są na 2015 r., wtedy też nastąpi uroczyste otwarcie cmentarza.
