Rocznica "Cudu na Wisłą": okopy na PGE Narodowym

15 sierpnia na PGE Stadionie Narodowym odbędzie się widowisko "1920. Wdzięczni bohaterom". Płyta stadionu zamieni się w okopy polsko-bolszewickie, a jednocześnie będzie sceną, na której wystąpią artyści. Całość brzmi imponująco i trochę tajemniczo. Jak to będzie wyglądało w praktyce?

Jan Kowalski, dyrektor Biura Programu "Niepodległa": - Widowisko multimedialne "1920. Wdzięczni bohaterom" to kolejne nasze wydarzenie, które organizujemy na PGE Stadionie Narodowym. Pierwsze odbyło się 10 listopada 2018 roku z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Przygotowując się do widowiska na 15 sierpnia, mamy świadomość tego, że jest to ogromne wyzwanie organizacyjne, jak również artystyczne. To nie będzie tylko koncert. W trakcie widowiska pojawią się video mappingi, rekonstruktorzy na koniach, kaskaderzy, piechota, a płyta stadionu przeobrazi się w miejsce rekonstrukcji historycznej. Na scenie wystąpią także wykonawcy muzyczni. Będziemy też mogli usłyszeć elementy poezji, zobaczyć pokazy kawaleryjskie. Przed nami interdyscyplinarne widowisko multimedialne, które wprowadzi nas w czasy sprzed stu lat i opowie historię Bitwy Warszawskiej.

Zaglądając "od kuchni", czy trudno jest dokonać rekonstrukcji okopów wojennych na płycie stadionu?

- Na PGE Narodowym trwa budowa wielkiej scenografii. Biuro Programu "Niepodległa" jest artystycznym i merytorycznym partnerem wydarzenia, a za budowę scenografii odpowiada Stadion. Prace rozpoczęły się na początku sierpnia. To kwestia budowy sceny muzycznej, czy przywiezienia kilku ton piasku na płytę stadionu właśnie po to, żeby zbudować pole walki i te słynne już okopy. Wyzwaniem jest także zorganizowanie pokazów konnych podczas widowiska, bo przy kręceniu filmu można powtórzyć scenę bitewną, a tutaj wszystko będzie działo się na żywo, dlatego cały czas odbywają się także próby. Całe widowisko potrwa 90 minut.

Jakich artystów usłyszymy podczas widowiska?

- Wykonawcy to rozpoznawalne postacie polskiej estrady, m.in. Stanisława Celińska, Stanisław Soyka, Piotr Cugowski, Katarzyna Cerekwicka. Za oprawę muzyczną będzie odpowiadać chór Sound’n’Grace i Orkiestra Polskiego Radia.

Pojawiła się także akcja #Wiktoria1920. Na czym ona polega?

- Mając świadomość tego, że żyjemy w trudnych czasach, w dobie epidemii Covid-19 i nie możemy się wszyscy razem spotkać, postanowiliśmy wykorzystać Internet do tego, żeby pokazać ducha wspólnoty. Zachęcamy wszystkich, żeby w swoich rodzinnych zbiorach i w swoim otoczeniu szukali rzeczy związanych z Bitwą Warszawską - czy to są zdjęcia, nazwy ulic, czy rodzinne historie. Zachęcamy do zamieszczania fotografii w mediach społecznościowych z hasztagiem #Wiktoria1920. Przygotowaliśmy specjalny spot promujący tę akcję, który pokazuje, że sto lat temu ludzie wyszli po raz kolejny z domów, żeby bronić niepodległości Polski. Bohaterami spotu są m.in. 16-letnia Janka, która poprowadziła swoich kolegów do kontrataku podczas Bitwy Warszawskiej i Władek, który ruszył na front prawie prosto z pola, z którego zwoził z ojcem siano. Ci zwykli ludzie, którzy zajmowali się codziennymi sprawami, w jednej chwili rzucili wszystko i poszli walczyć. Takich opowieści jest wiele. Znana jest historia o tym,  jak mieszkańcy Warszawy przemieszczali się tramwajami, żeby dotrzeć na pole bitewne pod Ossowem. Chcemy szukać takich wspomnień rodzinnych i zachęcamy do dzielenia się nimi w ramach kampanii.

14 sierpnia czeka nas także otwarcie Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Co będzie czekać na odwiedzających?

- Biuro Programu "Niepodległa" stara się zapewnić dostęp do informacji na temat różnych inicjatyw związanych z obchodami 100-lecia Bitwy Warszawskiej, a otwarcie Muzeum jest wpisane w harmonogram tych obchodów. To także ważny i nowoczesny element stałego upamiętnienia naszego zwycięstwa w 1920 roku. Bardzo ciekawą koncepcją jest częściowe ukrycie budynku muzeum pod ziemią, tak by całość nie zaburzyła zabytkowego otoczenia dworku. Zwiedzający wystawę będą przemieszczali się wokół ściany budynku, schodząc na dół i podziwiając zgromadzone eksponaty. O szczegółach ekspozycji nie powiem, czekamy na otwarcie 14 sierpnia.

Jakie interesujące wydarzenia, niekoniecznie dla pasjonatów historii, znalazły się jeszcze w harmonogramie oficjalnych obchodów?

- Przed nami premiery dwóch filmów. Pierwszy film nosi tytuł Wiktoria 1920. Został on przygotowany w technologii Cinematic VR 360.

To znaczy?

- To znaczy, że możemy oglądać go przez specjalne gogle VR, które przenoszą nas w miejsce, gdzie ten film został nakręcony. Widz staje się jednym z bohaterów fabuły, tak jakbyśmy cofnęli się w czasie o sto lat. Premierę tego filmu zaplanowaliśmy na 14 sierpnia, czyli w przeddzień rocznicy. Po premierze będziemy organizowali projekcje filmu w różnych miejscowościach w Polsce, a po miesiącu trafi on do sieci, gdzie każdy będzie mógł go obejrzeć, używając gogli do technologii VR - nawet najprostszych gogli cardboard. Film w Internecie promować będą trzy utwory hip-hopowe, które wykonują JWP/BC, Kuba Knap oraz Zipera.

- Drugi film, którego premiera  jest częścią obchodów 100-lecia Bitwy Warszawskiej, to "Wojna Światów" - produkcja zrealizowana z inicjatywy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Film powstał na podstawie materiałów archiwalnych oraz odnalezionych i zrekonstruowanych taśm filmowych z okresu wojny polsko-bolszewickiej. Przedstawia on wydarzenia historyczne sprzed wieku, a całości towarzyszy współczesna muzyka autorstwa Krzesimira Dębskiego.

- Mamy też ciekawą propozycję dla pisarzy - amatorów i profesjonalistów. Trwa konkurs literacki "1920". Do końca sierpnia czekamy na prace, które dotyczą roku 1920, ale nie ograniczamy autorów gatunkiem. Dlatego mogą to być kryminały, opowiadania szpiegowskie i wojenne, jak i romanse. Prace mogą bazować na prawdziwych historiach lub być całkowitą fikcją literacką nawiązującą do wydarzeń z czasów wojny polsko-bolszewickiej. Najlepsze prace opublikujemy w pokonkursowej antologii, która będzie panoramą literacką 1920 roku.

Okrągła rocznica Bitwy Warszawskiej będzie świętowana także w społecznościach lokalnych.

- Tak, obchody lokalne wspiera program dotacyjny "Koalicja dla Niepodległej". Z naszych badań wynika, że Polacy chcą świętować w swoich małych ojczyznach, dlatego uruchomiliśmy nabór wniosków do programu, dzięki któremu można było uzyskać dofinansowanie w wysokości 40 tys. złotych na projekt związany z obchodami 100-lecia Bitwy Warszawskiej w lokalnej społeczności. Nabór zakończyliśmy w lipcu, a na początku sierpnia ogłosiliśmy wyniki. Dofinansujemy 157 projektów z całej Polski. W ich ramach odbędzie się ok. 350 wydarzeń. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego tuż przed ogłoszeniem wyników zwiększył budżet programu o 2,5 mln złotych, żeby tych projektów było jeszcze więcej. Łączny  budżet  to teraz 4,5 mln złotych.

Gdzie szukać informacji o Bitwie Warszawskiej 1920 roku?

- O samej bitwie i o tym, jak zwycięstwo Polaków wpłynęło na losy świata, można poczytać na nowym serwisie bitwa1920.gov.pl. Przedstawia on zarówno losy Bitwy, jak i losy ludzi zaangażowanych w ten konflikt. Znajdziemy tam również masę ciekawostek, np. co łączy  oskarowego King Konga z walkami w Polsce z 1920 roku. Warto poznać niesamowite historie tamtych czasów.

- O samych obchodach piszemy zaś na stronie niepodlegla.gov.pl. Tu można znaleźć kalendarium i listę projektów, wydarzeń czy wystaw, które warto zobaczyć, albo w których możemy uczestniczyć.

Rozmawiała Dominika Pietrzyk

Partnerem projektu "1920. Bitwa, która ocaliła Europę" jest PKN Orlen.