Światło-czułe świadectwo. Skarb z Limanowej. Wystawa w Muzeum Historii Fotografii
Wystawa "Światło-czułe świadectwo. Skarb z Limanowej" (12.09. - 21.11. 2013) jest pokazem zdjęć autorstwa farmaceutki Klementyny Zubrzyckiej znajdujących się w zbiorach Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Zdjęcia zostały wybrane spośród około dwóch tysięcy klisz negatywowych, pozytywów i diapozytywów, powstałych na początku XX wieku. Odkrycie tak oryginalnego i spójnego zbioru stało się impulsem dla nowego spojrzenia na historię fotografii amatorskiej, traktowanej nie tylko jako prywatne hobby, ale również element tworzącej się wówczas nowoczesnej rzeczywistości.
W przeciwieństwie jednak do typowej dla tego nurtu fotografii codzienności, przedstawienia rejestrowane przez Klementynę na ogół nie były przypadkowymi zapisami, ale starannie wybranymi aranżowanymi ujęciami. Jej działalność określić można jako zjawisko wyjątkowe.
Zarówno fotografia pejzażowa jak i dokumentacja scen rodzajowych świadczą o umiejętności obserwacji i dążeniu autorki do przekraczania granic konwencjonalnej poprawności poprzez poszukiwanie nietypowych motywów, punktów widzenia i perspektyw. Istotną częścią indywidualnego, autorskiego języka fotograficznego jest eksperyment: manipulacje fizykochemiczne oraz estetyczne, których przykłady są częścią ekspozycji. Na wystawie prezentowany jest również sprzęt używany przez fotografkę z Limanowej, w tym niektóre z aparatów oraz akcesoriów fotograficznych.
Cechą obrazów z niezwykłego archiwum fotograficznego Klementyny Zubrzyckiej jest ciągła obecność entuzjazmu dla utrwalania rzeczywistości na szklanych kliszach, podzielanego przez wszystkich, którzy stawali przed obiektywami jej aparatów. Autorzy wystawy mają nadzieję, że wywoła ona wśród widzów nie tylko nostalgiczne westchnienie w stronę historii i pięknych chwil utrwalonych na szklanych kliszach, lecz także refleksję nad nowatorstwem i różnorodnością dawnej, a jednak zdumiewająco współczesnej fotografii amatorskiej, takiej, jakiej dotychczas nie znaliśmy.
Wystawa powstała przy współpracy Urzędu Miasta Limanowa oraz Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej. Honorowy patronat nad całością projektu "Klucz do magazynu" objęli Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski oraz Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa. Patronatem medialnym objęli wystawę: Gazeta Krakowska, TVP Kraków, www.krakow.pl. Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury Kultura-Interwencje. Sponsorem wystawy jest Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej SA.
Była wnuczką Antoniego Müllera - właściciela apteki w Limanowej, która pozostawała w rękach rodziny, aż do upaństwowienia w styczniu 1951 roku. Członkowie rodziny osiedlali się w różnych miastach Austro-Węgier: w Sarajewie, Wiedniu, Mostarze, Lwowie, Krakowie, utrzymując kontakty sprzyjające licznym podróżom. Ojciec Klementyny, Walerian Zubrzycki ożeniony z Franciszką Müllerówną był znanym społecznikiem i jako burmistrz Limanowej jednym z autorów rozbudowy miasta. Klementyna została w 1910 roku jedną z pierwszych absolwentek farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Była kobietą nowoczesną o wielostronnych zainteresowaniach, od typowych jak robótki ręczne, wyrób koronek czy kilimów po tak niecodzienne jak motoryzacja czy polowania. Na rzadko wówczas spotykaną skalę uprawiała sport: jeździła na łyżwach, nartach (także wodnych) i sankach, nurkowała oraz uprawiała turystykę górską. Jednak jej pasją przez szereg lat była przede wszystkim fotografia. Fotografowała od czasów szkolnych, już będąc w gimnazjum w Tarnowie dostała od rodziców pierwszy aparat, który podobnie jak następne, nieustannie towarzyszył jej w spotkaniach, spacerach, podróżach, umożliwiając autorską kreację rzeczywistości. Po wyjściu za mąż za Zdzisława Bączkowskiego w 1920 roku fotografowanie, choć wciąż obecne w życiu Klementyny, stało się już tylko dokumentacją wybranych zdarzeń.
Iwona Święch, Marek Janczyk
kuratorzy wystawy
Wystawa będzie prezentowana również w Limanowej:
MUZEUM REGIONALNE ZIEMI LIMANOWSKIEJ
styczeń - kwiecień 2014
ul. J. Marka 13, 34-600 Limanowa, tel. /18/ 3372 042
e-mail: muzeumlim@neostrada.pl
www.muzeum.limanowa.pl
