W jego lecznicy gościli Dmowski czy Zapolska. Jak leczył Apolinary Tarnawski?

Apolinary Tarnawski urodził się w 1861 roku w Gnojnicach koło Jaworowa. W 1877 roku ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i przez wiele lat pracował jako lekarz w szpitalach. Niestety zachorował na nieznaną dotychczas w Polsce chorobę, którą leczył w uzdrowisku w Niemczech. Pobyt tam zainspirował Tarnawskiego do otworzenia podobnego miejsca w Polsce. 

Jego lecznica powstała w Kosowie w Karpatach Wschodnich. Zdobyła ona ogromną popularność, wśród kuracjuszy było wielu wybitnych polityków, pisarzy, reżyserów, aktorów, malarzy i muzyków ówczesnych czasów, m.in. Roman Dmowski, Ignacy Daszyński, Gabriela Zapolska, Maria Dąbrowska i Józef Pankiewicz. Po wybuchu II wojny światowej Tarnawski wyemigrował na Cypr, później przeniósł się do Palestyny. Zmarł 2 kwietnia 1943 roku w Jerozolimie. 

Apolinarego Tarnawskiego można określić pionierem leczenia sanatoryjnego. Mimo że jego sposoby lecznicze nie zostały nazwane dokładnie w ten sposób, to opierają się na podobnych zasadach. 

Metody leczenia Tarnawskiego to pewien całokształt zdrowego stylu życia - nawzajem się dopełniają i nie mogą być stosowane w oderwaniu od siebie. Sam Tarnawski nazywał swoje metody "życiem higienicznym". Niektóre jego zalecenia są ponadczasowe i aktualne do dziś.

Według Apolinarego Tarnawskiego podstawą zdrowia była higiena osobista. Nie jest to jednak taka higiena, jak rozumiemy ją dzisiaj, czyli dbanie o czystość. Higieną Tarnawski nazywał pewien sposób życia, jaki prowadzili ludzie na terenach wiejskich. Mieli oni codziennie kontakt ze świeżym, pozbawionym zanieczyszczeń powietrzem. Dodatkowo, poprzez potrzebę pracy na roli i polowania, każdego dnia mieli zapewniony wysiłek fizyczny. Apolinary twierdził, że istotą zdrowia jest powrót do korzeni, który - dzięki jego metodom - można osiągnąć, mieszkając również w mieście.

Apolinary Tarnawski był wielkim zwolennikiem przebywania na świeżym powietrzu. Swoich pacjentów uczył specjalnych ćwiczeń oddechowych, aby do ich płuc za każdym razem dostawało się jak najwięcej tlenu. Był również pionierem walki z paleniem tytoniu, który zanieczyszcza powietrze wdychane do płuc i "tłumi energię życiową". W jego lecznicy palenie było więc absolutnie niedozwolone.

Tarnawski jako jeden z pierwszych lekarzy zaczął zwracać uwagę na istotność aktywności fizycznej dla zdrowia. Według niego było ono trzecią koniecznością życiową, zaraz za oddychaniem i jedzeniem. Hasło "Życie to ruch!" stanowiło motto lecznicy. 

Apolinary promował ranną gimnastykę, ponieważ wtedy jego zdaniem powietrze miało "najwięcej ozonu". W jego sanatorium ćwiczono z pomocą wielu innowacyjnych jak na tamte czasy przyrządów - drążków, ciężarków czy drabinek. Pacjentom z ograniczoną ruchomością zalecano fizjoterapię z pomocą drugiej, doświadczonej osoby.

Apolinary zwracał szczególną uwagę na stan skóry swoich pacjentów. Uważał, że ten największy narząd organizmu może powiedzieć bardzo wiele o zdrowiu człowieka. Wiedział, że zażółcenie skóry może oznaczać problemy z wątrobą, szara skóra często jest objawem problemów ze śledzioną, natomiast jej zasinienie może zwiastować problemy z układem krążenia. 

Ideałem zdrowej skóry była dla Tarnawskiego skóra osoby pracującej całe życie na roli - opalona, "zahartowana", mało wrażliwa na zmiany atmosferyczne. Obecnie jednak wiadomo, że taka skóra często jest zniszczona przez słońce, a długotrwała ekspozycja na promienie słoneczne może sprzyjać czerniakowi i innym nowotworom złośliwym.

W swoim ośrodku Tarnawski stosował wiele innych metod, m.in.:

• leczenie wodą (hydroterapia) - polegała na polewaniu ciała na przemian zimną i ciepłą wodą;
• masaże - stosowane dość rzadko, ponieważ podstawą jest aktywność fizyczna;
• kąpiele słoneczne i powietrzne - Apolinary był zwolennikiem chodzenia boso, po rosie i ubierania na co dzień przewiewnych ubrań;
• łagodzenie stresu i zachowanie "spokoju duchowego".

Tarnawski był wielkim zwolennikiem diety bezmięsnej, jarskiej, z przyzwoleniem na nabiał i niewielkie ilości jaj. Swoich pacjentów gorąco zachęcał do zmiany diety, a tym, którzy nie mogli się przestawić, oferował mięso co najwyżej 3-4 razy w tygodniu. Apolinary dbał również o to, aby nie przekarmiać chorych - dostawali oni posiłki trzy razy dziennie, dzięki czemu "drogi trawienia mogły wypocząć". Wiedział on również, że nadmiar pokarmów prowadzi do nadwagi i otyłości, a te są główną przyczyną wielu chorób.

Dość kontrowersyjną metodą Tarnawskiego było leczenie głodem. Zalecał on swoim pacjentom głodówki, które według niego usprawniały produkcję krwi i mogły działać korzystnie w chorobach. Obecnie jednak wiadomo, że głodzenie się nie jest sposobem leczenia, a osoby chore powinny spożywać odpowiednią ilość kalorii w ciągu dnia.

Źródło:

https://polona.pl/item-view/ce319b97-66c9-4eb5-a047-bb0a693cf002?page=14, 2023 r., dostęp 18 listopada 2023 r.

CZYTAJ TAKŻE: 

Podali przepis na długie życie. Osiem nawyków, które wydłużą życie o ponad 20 lat

Leczniczy przebój PRL-u. Na reumatyzm, zwyrodnienia i uporczywy ból

Mikstura oczyszczająca Józefa Słoneckiego. Przepis i działanie