Polskie oddziały powstańcze w Wielkopolsce w okresie Wiosny Ludów w 1848 roku
Komitet Narodowy zamierzał początkowo utworzyć swą siłę zbrojną z powołanych pod broń mężczyzn w wieku 17 - 50 lat, ale wobec rezygnacji z powstania przeciwko Prusom, zmieniła się też koncepcja wojskowa.
Podczas reorganizacji Poznańskiego stacjonujące na tym terenie wojska pruskie miały zostać zastąpione przez oddziały polskie, co wymagało powołania, zamiast pospolitego ruszenia, regularnego korpusu narodowego. Miał on stać się w przyszłości zalążkiem polskiej armii walczącej u boku Prus w przewidywanej wojnie z Rosją.
Organizacją gwardii narodowej zajął się powołany przy Komitecie Narodowym Wydział Wojskowy, skupiający przeważnie weteranów powstania listopadowego. Gwardię tworzyły powstające w miastach oddziały straży bezpieczeństwa (służyli w nich mieszczanie) i pochodzące z ochotniczego zaciągu właściwe siły zbrojne, tzw. gwardia ruchoma, która w poszczególnych powiatach podlegała powołanym tam "naczelnym organizatorom".
Zalążki polskiego wojska formowano zgodnie z planem Mierosławskiego w czterech obozach w pobliżu granicy z Królestwem Polskim: w Książu, Wrześni, Pleszewie i Środzie. Do końca kwietnia zebrano w nich około 9 tys. ludzi, uzbrojonych na ogół jedynie w kosy (piechota) i lance (jazda) oraz w niewielką liczbę strzelb myśliwskich. Dowódcy przygotowywali ich do wojny z Rosją, która jednak w miarę upływu czasu stawała się coraz mniej realna.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
