Poparcie dla powstania styczniowego 1863 roku

Podstawą negocjacji miało być spełnienie sześciu warunków: 1. Pełna i ogólna amnestia; 2. Reprezentacja narodowa z władzą podobną do tej, którą określała Konstytucja z 15/27 listopada 1815 roku; 3. Mianowanie Polaków na stanowiska publiczne, tak aby utworzyć administrację odrębną, narodową i wzbudzającą zaufanie kraju; 4. Pełna i całkowita wolność sumienia, zniesienie restrykcji w sprawowaniu kultu katolickiego; 5. Wyłączne użytkowanie języka polskiego jako urzędowego w administracji, w sądownictwie i w wychowaniu; 6. Ustanowienie regularnego i legalnego systemu rekrutacji.

Odmowne odpowiedzi rządu rosyjskiego przerwały ostatecznie we wrześniu 1863 roku wymianę not dyplomatycznych.

Po zerwaniu sojuszu z Francją, car Aleksander II nie czuł się już zobowiązany do jakichkolwiek ustępstw na rzecz Polaków. Latem 1863 roku władze rosyjskie znacznie zaostrzyły kurs polityczny wobec Królestwa Polskiego. Z Warszawy wyjechał wielki książę Konstanty oraz stojący na czele cywilnego rządu carskiego margrabia Aleksander Wielopolski, który udał się na emigrację. Fiasko poniosła jego polityka ugody i współpracy z Rosją w zamian za przywrócenie Królestwu Polskiemu ograniczonej autonomii.

Namiestnikiem Królestwa został gen. Teodor Berg, przed którym car postawił zadanie stłumienia powstania najpóźniej do wiosny 1864 roku. Podporządkował on władzę cywilną naczelnikom wojennym, rozbudował aparat policyjny, wprowadził terror wobec ludności, z której ściągał wysokie kontrybucje.

Wcześniej już stanowisko generał- gubernatora Litwy objął Michał Murawiow, zwany "Wieszatielem". Pod jego rządami w ciągu dwóch lat surowych represji powieszono tam 128, skazano na katorgę 972, a zesłano na Syberię 1427 osób.

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000