Powstanie styczniowe 1863 roku - wewnętrzne walki o władzę
Już na wiele miesięcy przed wybuchem powstania w jego kierownictwie trwała rywalizacja o władzę. Tak samo było także w czasie prowadzenia działań zbrojnych.
Mierosławszczyk Włodzimierz Lempke odbierając w maju 1863 roku pieczęcie Rządu Narodowego z rąk pozyskanego do współpracy Jana Wernickiego dokonał faktycznego zamachu stanu.
Na trzy tygodnie władzę przejął tzw. rząd "czerwonych prawników", po czym wróciła ona do "białego" rządu Karola Majewskiego, który kierował powstaniem przez następne trzy miesiące. Po jego rezygnacji władzę w powstaniu objęli znów "czerwoni". W nowym, tzw. rządzie wrześniowym Ignacego Chmieleńskiego, znaleźli się m.in. Adam Asnyk, Franciszek Dobrowolski i Stanisław Frankowski.
Rząd ten posłużył się w walce terrorem indywidualnym, przygotowując -głównie w Warszawie - szereg zamachów na szpiegów i oficerów policji. Władze rosyjskie rewanżowały się za to wprowadzeniem odpowiedzialności zbiorowej, konfiskatami mienia, rozstrzeliwaniem i szubienicami. Nieudanego zamachu dokonano wówczas na Krakowskim Przedmieściu na namiestnika gen. Berga, którego powóz obrzucono bombami z poddasza domu Zamoyskiego. W odwecie represje policyjne dosięgły wszystkich mieszkańców tej ogromnej kamienicy (660 osób), a ich dobytek wyrzucano przez okna. Los ten spotkał także fortepian, będący kiedyś własnością Chopina.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
