Rozwój handlu na ziemiach polskich w II połowie XIX wieku
Rozwój stosunków kapitalistycznych spowodował pojawienie się pośrednictwa, nieraz wielostopniowego, oddzielającego wytwórcę od konsumenta i wpływającego na obniżkę cen płaconych producentom. Dotyczyło to głównie produkcji rolnej.
Ochroną interesów producentów miały się zająć spółdzielnie rolniczo-handlowe, dostarczające towar do konsumentów i z drugiej strony zaopatrujące producentów w niezbędne narzędzia. Podobną rolę miały do spełnienia spółdzielnie spożywców.
W dalszym ciągu funkcjonowały także tradycyjne formy wymiany handlowej na rynku lokalnym. Na targach i jarmarkach producenci bezpośrednio dostarczali swoje produkty konsumentom i sami przy tej okazji dokonywali niezbędnych zakupów.
Nowością były natomiast wielkie hale targowe zastępujące odkryte targowiska, a zwłaszcza stałe punkty sprzedaży - sklepy.
Nowoczesne giełdy nie przyjęły się na ziemiach polskich w takiej skali, jak w innych krajach. W 1872 roku zreformowana została giełda warszawska, z której usunięto towary a pozostał jedynie obrót bankierski.
W tym samym roku powstała także w Warszawie giełda zbożowa, a w 1879 roku także towarowa. Jednak w dalszym ciągu gros operacji handlowych odbywało się poza giełdami. Giełda galicyjska miała poważnego konkurenta w giełdzie wiedeńskiej, gdzie sprzedawano większość papierów wartościowych.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
