Rozwój przemysłu w Galicji w II połowie XIX wieku

Jego wydobycie w 1877 roku osiągnęło około 20 tys. ton (w późniejszym okresie systematycznie malało na skutek rozwoju produkcji parafiny). Wosk ziemny występował w sąsiedztwie ropy naftowej, której wydobycie w Galicji systematycznie rosło (z 20 tys. ton w 1875 roku do 190 tys. ton w 1895 roku).

Tradycyjnie od stuleci Wieliczka i Bochnia były głównymi producentami soli. Saliny wielickie i bocheńskie stanowiły własność państwa. Przemysł włókienniczy skoncentrowany był w kilku ośrodkach, z których największy był okręg łódzki, zarazem największy okręg przemysłowy Królestwa Polskiego.

Produkcja, poza Łodzią, koncentrowała się w takich miastach, jak Pabianice, Zgierz, Tomaszów, Zduńska Wola, Ozorków i Żyrardów, który przekształcił się w odrębne miasteczko, głównie jako ośrodek lniarski. Liczba zakładów produkcyjnych na tym terenie wzrosła z 681 w 1870 roku do 742 w 1897. Odpowiednio wzrosła też liczba robotników (z 22 do ponad 97 tys.). Czynnikiem dynamizującym rozwój włókiennictwa był rosnący popyt na rynkach rosyjskich, na które wysyłano 75% tutejszej produkcji.

Bez porównania mniejszy był ośrodek białostocki, gdzie koncentrował się głównie przemysł wełniany. Produkujące tu zakłady były niewielkie i stosowały starsze technologie. Do większego znaczenia doszedł okręg bielsko-bialski z Andrychowem. Produkowane tam sukno kierowano głównie na eksport; cieszyło się ono dobrą opinią w Europie.

Odrębną kategorię stanowił okręg warszawski, gdzie koncentrowały się różnorodne gałęzie przemysłu i wytwórczości. Do najważniejszych należał przemysł metalowy, reprezentowany przez takie zakłady, jak: "Lilpop, Rau i Loewenstein", "Borman i Szwede", "Rudzki", "Gerlach". Większe przedsiębiorstwa przekształcały się w spółki akcyjne i dominowały na rynku, dzięki korzystnym zamówieniom rządowym.

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000