Rozwój sieci kolejowej w Galicji w połowie XIX wieku
Podstawy pod rozwój przemysłu dała ogólnokrajowa ustawa przemysłowa z 1859 roku, która zniosła w Austrii przymus cechowy i wszelkie ograniczenia w dziedzinie zatrudnienia. Na ożywienie wymiany handlowej pomiędzy Galicją a innymi krajami monarchii habsburskiej wpłynął rozwój kolejnictwa.
Pierwsze połączenie uzyskał Kraków z Mysłowicami w zaborze pruskim, a dzięki powiązaniu linii górnośląskiej z budowaną austriacką linią północną - także z Wiedniem. W latach 1856 - 1861 Galicję przecięła droga żelazna, łącząca Kraków ze Lwowem, przedłużona później do granicy rosyjskiej i rumuńskiej. Kolej umożliwiła wywóz drewna i produktów rolniczych, ale ułatwiła też zalew miejscowego rynku tańszymi towarami przemysłowymi z Czech i Austrii, co podkopało rozwój i tak słabych rodzimych fabryk.
Klęska Austrii w wojnie włoskiej 1859 roku spowodowała zasadnicze zmiany w polityce narodowościowej monarchii Habsburgów.
Miejsce Bacha zajął w Wiedniu Agenor Gołuchowski, któremu cesarz powierzył przygotowanie projektu przebudowy państwa.
Na terenie Galicji przemiany polityczne rozpoczęły się od szeregu ustępstw na rzecz języka polskiego w szkolnictwie, sądownictwie i administracji, ale większe zmiany wprowadzał dopiero tzw. dyplom październikowy, regulujący wewnętrzne, prawno-państwowe stosunki w monarchii, a więc będący cząstkową, narzuconą ("oktrojowaną") konstytucją.
Cesarz zapowiadał w niej rezygnację z polityki wynaradawiania i federalizację ustroju Austrii. Władza ustawodawcza miała należeć do wiedeńskiego Reichsratu (Rady Państwa) oraz sejmów krajowych w poszczególnych prowincjach. Reformę przychylnie przyjęły narody słowiańskie wchodzące w skład monarchii, a sprzeciwili się jej centraliści austriaccy. Zagrożeniem dla realizacji przemian stało się powołanie rządu Antoniego Schmerlinga, co z kolei zdopingowało do większej aktywności polityków galicyjskich.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999
