Szczątki prof. Olszewskiego i urna z ziemią z grobu prof. Wróblewskiego w Panteonie Narodowym

Obaj uczeni zostali pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Z inicjatywą przeniesienia ich szczątków - w przededniu 100. rocznicy odzyskania Niepodległości - wystąpiła Fundacja Panteon Narodowy.

"Chcemy w ten sposób - symbolicznie - ukazać, że niemały udział w dziele odbudowy państwa polskiego, niepodległej Rzeczpospolitej mieli pisarze, uczeni, nauczyciele, profesorowie. Wszyscy ci, którzy piórem bądź słowem walczyli" - mówił podczas uroczystości przewodniczący Rady Fundacji Panteon Narodowy prof. Franciszek Ziejka.

"Uroczystość dzisiejsza została pomyślana jako zadośćuczynienie tej ogromnej rzeszy polskich uczonych, którzy pracując w ośrodkach naukowych na ziemiach polskich bądź też pracując z dala od ziemi ojczystej, przyznawali się do tego, że są Polakami i rozsławiali imię Polski daleko poza granice dawnej Rzeczypospolitej" - podkreślił prof. Ziejka. "To sygnał naszej pamięci o tych wszystkich, którzy żyli w czasach niewoli z wiarą w odrodzenie Niepodległej w sercu" - dodał.

Jak wyjaśnił w jednym z sarkofagów złożona zostaje ziemia, ale trafią tam szczątki prof. Wróblewskiego, jak tylko uda się sfinalizować formalności sądowe związane z dysponowaniem przez UJ grobem zmarłego bezpotomnie naukowca. 

W piątkowym uroczystym pochówku uczestniczyli: wojewoda małopolski Piotr Ćwik, władze krakowskich publicznych uczelni, reprezentanci świata nauki, kultury i biznesu, a także uczniowie i nauczyciele ze szkół, których patronami są Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski. 

Mszy św. koncelebrowanej i obrzędowi ostatniego pożegnania przewodniczył metropolita krakowski abp. Marek Jędraszewski. Hierarcha mówił, że żyjemy w czasach, gdy "liczy się tylko jedna chwila - ta, która jest i ona ma dać maksimum przyjemności, zwłaszcza zmysłowych", tymczasem jak zaznaczył wędrówka przez życie ma być dążeniem do Boga, który rozliczy nas z naszych czynów.

Abp Jędraszewski podkreślił, że profesorowi Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski "odkrywali tajemnice świata", a poprzez swoją działalność "potrafili innym przekazać niezgłębione tajemnice i cudowności dzieła stworzenia".

"Jesteśmy dzisiaj tutaj, aby oddać hołd" - mówił rektor UJ prof. Wojciech Nowak. "Prof. Karol Olszewski wspólnie z prof. Zygmuntem Wróblewskim sławili polską naukę, co przydało splendoru zarówno Uniwersytetowi, jak i Krakowowi oraz Polsce. Razem stanowili duet nieprzeciętny, tworzyli wielkie koncepcje" - podkreślił rektor.      

Prof. Karol Olszewski (1846-1915) był fizykiem i chemikiem. Specjalizował się w badaniu i wykorzystywaniu właściwości ciał w niskich temperaturach. Był nominowany do Nagrody Nobla. Jako typ uczonego-samotnika pracował zazwyczaj sam. Zaprzyjaźnił się z fizykiem prof. Zygmuntem Wróblewskim (1845-1888) i we współpracy z nim opracował kaskadową metodę skraplania gazów. 5 kwietnia 1883 r. jako pierwsi na świecie naukowcy z Krakowa uzyskali skroplony tlen, a kilka dni później - 13 kwietnia - ciekły azot. Miało to ogromne znaczenie dla postępu nauki.    

Fundacja Panteon Narodowy we wrześniu 2010 r. podpisała za zgodą ówczesnego metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza umowę z  parafią Wszystkich Świętych w Krakowie dotyczącą dzierżawy krypt w kościele świętych Piotra i Pawła. W 400. rocznicę śmierci ks. Piotra Skargi 12 września 2012 r. uroczyście otwarto Panteon Narodowy, który ma być miejscem pochówku ludzi kultury, sztuki i nauki rozsławiających Polskę na świecie. Spoczywa w nim pisarz i dramaturg Sławomir Mrożek.