​August III Sas (7 X 1696 - 5 X 1763)

Jedyny syn Augusta II i Krystyny Eberhardyny Hohenzollern. Od najmłodszych lat przewidywany przez ojca na następcę tronu Rzeczypospolitej, w 1711 roku został oddany pod opiekę jezuitów i przeszedł na katolicyzm (oficjalnie w roku 1717). Ojciec nie stwarzał mu wielu okazji do samodzielności zarówno w polityce, jak i życiu prywatnym. Zawarte z pobudek dynastycznych (nadzieje na sukcesję austriacką) małżeństwo z Marią Józefą, córką cesarza Józefa I, okazało się jednak udanym związkiem.

W wir polityki dostał się dopiero po śmierci ojca. Postrzegany początkowo przez sąsiadów Polski, Rosję, Prusy i Austrię, sygnatariuszy układu z roku 1732, jako persona non grata, po elekcji Stanisława Leszczyńskiego został za ich poparciem wybrany na króla Rzeczypospolitej (1733). Kierunki polityki Augusta III w Rzeczypospolitej wyznaczali w znacznym stopniu jego faworyci, przede wszystkim Henryk Brühl (po upadku w 1738 roku przyjaciela od czasów młodości Aleksandra Sułkowskiego) i zausznicy w rodzaju Jerzego Mniszcha oraz liderzy frakcji magnackich - Familii i Potockich (od roku 1754 ugrupowania hetmańskiego). Za jego panowania można dostrzec pewne symptomy ożywienia gospodarczego (działalność tzw. Kamery od 1736  roku).

Król przebywał na ogół w Saksonii i w jej interesie wdał się w poważne konflikty zbrojne, najpierw jako sojusznik Prus w wojnie sukcesyjnej austriackiej (1741 - 42), a po odwróceniu przymierzy europejskich w wojnie z Fryderykiem II pruskim (wojna siedmioletnia). Przypłacił je ogromnymi zniszczeniami Saksonii i przymusowymi przenosinami do Warszawy. Stąd przyglądał się bezsilny dalszej degradacji swego dziedzictwa, a także gospodarki Rzeczypospolitej w wyniku przemarszów przez jej terytorium obcych wojsk oraz napływu monety polskiej fałszowanej w mennicy drezdeńskiej przez Fryderyka. Pozostawił po sobie liczne potomstwo, ale żadnemu z synów nie zapewnił dostatecznego poparcia na sukcesję tronu polskiego. Nie można mu odmówić pewnego dostojeństwa, ale ujawniał też upodobania do prostych przyjemności - tłustego jadła, fajki i tabaki oraz łowów. Z braku grubego zwierza zabawiał się podobno strzelaniem do bezpańskich psów zwabianych na dziedziniec pałacowy. W Warszawie doprowadził do końca plany architektoniczne ojca. Był znawcą teatru. Jako ostatni z władców Polski koronował się na Wawelu (1734).

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000