Brühl Henryk (13 VIII 1700 - 28 X 1763)
Minister saski.
Ogromne wpływy zdobył już pod koniec panowania Augusta II, stając się kierownikiem finansów i polityki zewnętrznej Saksonii. W okresie bezkrólewia przebywał na ogół w Warszawie, doprowadzając do szczęśliwego zakończenia batalii o tron polski dla Augusta III, przy którym musiał jednak aż do roku 1738 ustępować pola ówczesnemu faworytowi królewskiemu, Józefowi Aleksandrowi Sułkowskiemu. Potem do ostatnich dni Augusta III był jego okiem, uchem i ręką, misternie tkając sieć intryg, w których był postacią centralną, chociaż zawsze podkreślał powagę majestatu królewskiego. Ten styl rządzenia Brühl prezentował zarówno w Saksonii, jak i w Polsce - tam przyczyniając się do ruiny elektoratu w wyniku wojen (śląskich i siedmioletniej), a w Polsce doprowadzając do wyjątkowej degrengolady warstwy rządzącej, zwłaszcza po odsunięciu od wpływów na dworze ugrupowania "Familii".
Oparł się wtedy (od ok. 1750 roku) na zięciu, Jerzym Mniszchu i jego kreaturach, tworzących osławioną "kamarylę Mniszcha". Mimo iż cudzoziemiec, na mocy wątpliwego indygenatu (kurlandzkiego) skupował majątki na terenie Polski i dzierżawił co bardziej intratne starostwa, a także piastował wysoki urząd generała artylerii (1752). Zmarł trzy tygodnie po zgonie Augusta III. Na paradoks zakrawa fakt, iż z jego potomstwem bardziej wielkodusznie obeszła się Rzeczpospolita niż macierzysta Saksonia.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
