Frycz Modrzewski Andrzej (ok. 1503 - 1572)

Po studiach teologicznych w Akademii Krakowskiej (1517 - 22) i otrzymaniu święceń pracuje w kancelarii prymasa J. Łaskiego i biskupa poznańskiego J. Latalskiego. W 1536 roku, po śmierci Erazma z Rotterdamu, przywiózł z Bazylei do Polski jego zbiór biblioteczny, zakupiony przez J. Łaskiego. W latach 1547 - 53 był sekretarzem króla Zygmunta Augusta, a następnie osiadł na dziedzicznym urzędzie wójta w Wolborzu. Prześladowany przez władze kościelne (nie zezwoliły na wydanie całości jego głównego dzieła), znalazł w roku 1556 schronienie na dworze hetmana Jana Tarnowskiego i dzięki poparciu Zygmunta Augusta został wyłączony spod jurysdykcji kościelnej. Pod koniec życia atakowany jako heretyk (m.in. przez S. Orzechowskiego).

Działalność pisarską rozpoczął w roku 1543 dziełem Lacius, czyli o karze za mężobójstwo, następne to Mowa Perypatetyka Prawdomówcy; sprzeciw duchowieństwa  wywołała  w roku 1546 Ad Regem, Pontifices... et Populos Poloniae... oratio. Od 1546 roku pracował nad swoim najważniejszym dziełem - traktatem Commentarium de Republica emendanda (O poprawie Rzeczypospolitej), w którym dał wnikliwą analizę ustroju społeczno-politycznego ówczesnej Polski i przedstawił wszechstronny program jego przebudowy. W ostatnim dziele, Silvae quatuor (wydane pośmiertnie 1590 w Rakowie), krytykował feudalne stosunki w Kościele. Był najwybitniejszym w Polsce głosicielem Erazmiańskiej zasady humanizmu renesansowego (tzw. irenizm), pokoju i zgody między wyznaniami.

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000