Gryfina (1244/51 - 1303/09)
Księżna sieradzka (od 1265) i krakowska (od 1279), żona Leszka Czarnego.
Była córką Rościsława, bana Maczwy, i Anny, królewny węgierskiej. Małżeństwo z Leszkiem zostało zawarte (1265) staraniem Bolesława Wstydliwego, który usynowił Leszka i uczynił go swoim następcą w księstwie krakowskim i sandomierskim. Niemoc płciowa Leszka Czarnego spowodowała kilkuletnie rozłączenie małżonków. Po śmierci męża (1288) Gryfina miała podobno przekazać księstwo krakowskie i sandomierskie swojemu siostrzeńcowi, królowi czeskiemu Wacławowi II, co jednak nie mogło mieć żadnego prawnego znaczenia.
Po objęciu w Polsce rządów przez Wacława II zamieszkała w klasztorze w Starym Sączu i tytułowała się "panią sądecką". Dbała o rozwój gospodarczy ziemi sądeckiej, dokonując licznych lokacji wsi. Od 1300 roku przebywała w Pradze, jako opiekunka Ryksy, córki Przemysła II i narzeczonej Wacława II. Pochowana została w kościele franciszkańskim w Pradze obok swojej siostry, królowej czeskiej Kunegundy.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
