Jadwiga Andegaweńska (1374 - 17 VII 1399)

Przyszła na świat jako trzecia i najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki. Była po babce, Elżbiecie Łokietkównie, spokrewniona z Piastami, co zaważyło pozytywnie na jej popularności w Polsce. Układ z Habsburgami w Haimburgu (1374) wyznaczył jej na męża niewiele od niej starszego Wilhelma, księcia austriackiego, z którym miała zawrzeć faktyczny związek małżeński w 1386 roku, po osiągnięciu lat sprawnych, czyli 12 roku życia.

Po śmierci ojca  (1382) i upatrzeniu Jadwigi przez Polaków na władczynię, plany te uległy całkowitej zmianie. Po długich wahaniach ze strony matki, została wysłana w 1384 roku do Krakowa i ukoronowana tu na królową Polski. Rządzący krajem panowie krakowscy przekonali ją do odrzucenia ślubów zaręczynowych z Wilhelmem Habsburgiem i do małżeństwa z Jagiełłą, wielkim księciem litewskim. Obietnica schrystianizowania Litwy, a także wcielenia jej terytorium do królestwa polskiego, zaważyły z pewnością pozytywnie na podjętej przez nią dramatycznej decyzji poślubienia Jagiełły. Poznała go 12 lutego 1386 roku, kiedy wjechał uroczyście na zamek wawelski, a 18 lutego wzięła z nim ślub.

Mimo że nie brała dotąd, z powodu młodego wieku, udziału w rządach, stanęła w 1387 roku na czele wyprawy zbrojnej na zajmowaną przez Węgry Ruś, którą przyłączyła na trwale do królestwa polskiego. Popierała chrystianizację Litwy, wspomagając w tej mierze działalność męża, wysyłając białe szaty chrzcielne, sprzęt liturgiczny i księgi kościelne. Włączała się powoli do polityki wewnętrznej i zagranicznej królestwa,  angażując się w sprawy tatarskie oraz działania dyplomatyczne wobec Krzyżaków, którym przepowiedziała klęskę.

Skupiała na swoim dworze ludzi nauki i popierała działalność, odnowionej w 1390 roku,  Akademii Krakowskiej. W 1397 roku wyjednała u papieża Bonifacego IX zgodę na utworzenie w niej wydziału teologicznego, ufundowała najstarsze berło rektorskie i zapisała uczelni swoje kosztowności i drogie szaty, zobowiązując męża do przeprowadzenia wielkiej reformy uniwersytetu, której dokonano w 1400 roku Jej fundacji był kościół Św. Krzyża na Placu Słowiańskim, a wspólnie z Jagiełłą ufundowali kościół karmelitów na Piasku w Krakowie, gdzie pokazuje się do dzisiaj jej "stopkę". W katedrze wawelskiej znajduje się słynny krucyfiks królowej Jadwigi, przed którym zwykła była odprawiać modły oraz berło i jabłko królewskie, wyjęte z jej grobu.

W jesieni 1398 roku stwierdziła, że spodziewa się dziecka. Źle znosiła ciążę; 22 czerwca 1399 roku urodziła córeczkę Elżbietę Bonifację. Dziecko okazało się wątłe i zmarło w niecały miesiąc później, w kilka dni później zmarła także matka, królowa Jadwiga. Ciało jej złożono w katedrze wawelskiej przy ołtarzu głównym. Już w opinii współczesnych uchodziła za osobę niezwykłą, świętość jej podkreślali w swoich mowach profesorowie Akademii Krakowskiej. W XV wieku gromadzono środki na jej kanonizację. Starania w tym względzie podjęto w XIX wieku, ale dopiero Jan Paweł II ogłosił ją w 1979 roku błogosławioną, a w 1997 roku świętą.

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000​​​​​