Kantor Tadeusz ( 6 kwietnia 1915 - 8 grudnia 1990)

Malarz, scenograf, twórca awangardowego teatru "Cricot 2".

Malarz, scenograf, twórca awangardowego teatru "Cricot 2".

W latach 1934 - 39 studiował w krakowskiej ASP: malarstwo u Zbigniewa Pronaszki i scenografię u Karola Frycza.  W czasie II wojny światowej prowadził w Krakowie tajny Teatr Niezależny, malował obrazy w duchu surrealizmu. Po wojnie był współzałożycielem Grupy Plastyków Nowoczesnych. Malował wtedy obrazy metaforyczne, wkrótce potem jako pierwszy w Polsce zademonstrował taszyzm ("Amarapura", "Ramamaganga"), następnie zajął się tworzeniem obrazów-reliefów formowanych z utwardzonego płótna; po 1964 dokonywał "zderzeń" z powierzchnią obrazów rozmaitych przedmiotów, przeważnie niepotrzebnych już rupieci, którym przywracał rangę i nadawał symboliczne znaczenie; powstała seria kilkudziesięciu "multipartów" - obrazów z wkomponowanymi w nie zepsutymi parasolami ("Parasol i niewidoczny"); urządzał happeningi (np. "Lekcja anatomii wedle Rembrandta", 1965), tworzył ambalaże oraz assemblage - rekwizyty dla swego teatru ("Koń-szkielet", "Pręgierze"). 

Reklama

W latach 1987 - 88 powstał cykl obrazów w stylu neofiguratywnym ("Dalej już nic", "Mam dość siedzenia w obrazie, wychodzę", "Pewnej nocy weszła do mojego pokoju Infantka Velázqueza"). Równocześnie od roku 1956 znaczną uwagę poświęcał teatrowi, powołał do życia "teatr autonomiczny Cricot 2", którego był dyrektorem, reżyserem, scenografem, później też autorem tekstów. Początkowo inscenizował dramaty Stanisława Ignacego  Witkiewicza ("Mątwa", "W małym dworku", "Wariat i zakonnica"), z czasem przeszedł do realizacji własnych projektów teatralnych ("Umarła klasa", "Wielopole, Wielopole", "Gdzie te niegdysiejsze śniegi", "Niech sczezną artyści", "Nigdy tu nie powrócę" oraz zrealizowany już pośmiertnie spektakl "Dziś są moje imieniny"). 

Pozorny aleatoryzm teatru Kantora poddany był dyscyplinie i kreacyjnemu gestowi twórcy, który modelował spektakl w czasie jego trwania, panując nad narastającymi w nim kolejno warstwami skomplikowanych aluzji, których wyrazem stawała się "kolażowa" konstrukcja. Filozoficzne podłoże swojej działalności teatralnej określił Kantor w kolejno ogłaszanych manifestach ("informelu", "teatru zerowego", "teatru wydarzeń", "teatru śmierci") pisanych osobliwym językiem i stanowiących swoiste "partytury" spektakli. Zajmował się także grafiką (monotypie i litografie), robił projekty scenografii dla innych teatrów i operowych scen.


Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999


INTERIA.PL
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy