Kochanowski Jan (1530 - 22 VIII 1584)
Poeta, najwybitniejszy twórca epoki renesansu.
Pochodził ze średniozamożnej rodziny. Studiował na wydziale sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej (1544), w Padwie i Królewcu. Zwiedził Włochy i Francję, następnie związał się z dworem królewskim (sekretarz i dworzanin Zygmunta II Augusta), utrzymywał kontakty z ówczesną elitą intelektualną. Był tłumaczem i poetą nadwornym Stefana Batorego w 1579 roku, sekretarzem królewskim i wojskim sandomierskim. W 1575 roku ożenił się z Dorotą Podlodowską i osiadł we wsi Czarnolas, poświęcając się ziemiaństwu i literaturze. W początkowych utworach Kochanowskiego dominuje epika: beletrystyczna (poemat "Zuzanna", 1562), okolicznościowa ("O śmierci Jana Tarnowskiego",1561), polityczna ("Zgoda", 1562 roku). Później pisał głównie liryki: "Pieśni", 1586, "Fraszki", 1584), parafraza "Psałterza Dawidowego" (1579), elegie łacińskie (tom "Elegiarum libri IV...", 1584), ody. Z okazji ślubu kanclerza J. Zamoyskiego napisał pierwszą polską tragedię renesansową w duchu antycznym "Odprawa posłów greckich" (wystawiona w roku 1578). Za najwybitniejsze dzieło Kochanowskiego uznaje się cykl 19 Trenów (1580), poświęconych zmarłej córce Urszulce. Był twórcą niepospolitym m.in. z uwagi na cechy języka poetyckiego oraz różnorodność form gatunkowych i wersyfikacyjnych.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999
