Marcin Kromer (około 1512 - 23 marca 1589)

Studiował w Krakowie, Padwie i Bolonii. W 1542 roku przyjął święcenia i wkrótce został kanonikiem krakowskim i warmińskim. Karierę urzędniczą rozpoczynał jako sekretarz biskupa Gamrata, a w latach 1545 - 58 był sekretarzem królewskim. Zbliżył się w tym czasie do kanclerza Samuela Maciejowskiego i kardynała Stanisława Hozjusza. W służbie królewskiej pełnił kilka odpowiedzialnych misji dyplomatycznych, był stałym posłem na dworze cesarskim w Wiedniu. Jako jeden z filarów obozu kontrreformacyjnego zabiegał o podniesienie moralności wśród duchowieństwa, wspierał rozwój szkolnictwa. W 1579 roku został biskupem warmińskim - wbrew kapitule i stanom pruskim, co było powodem niekończącego się konfliktu. W 1555 roku wydał w Bazylei dzieło "De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX" (przekład polski w 1611 roku "O sprawach, dziejach i wszystkich innych potocznościach koronnych polskich"), obejmujące dzieje Polski do 1506 roku. Dzieło to wywarło ogromny wpływ na polską historiografię, wzorowali się na nim także historycy czescy. Najcenniejszym jego dziełem jest traktat poświęcony geografii, ustrojowi i ludności Polski pt. "Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus et republica regni Poloni libri duo" (1575, w polskim przekładzie "Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie").

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999