Sojusze taktyczne i zbrojne działania króla Władysława Jagiełły
Po śmierci Wacława IV stronnictwo narodowe, przeciwne kandydaturze Zygmunta Luksemburczyka do korony czeskiej, wysunęło projekt powołania na tron Władysława Jagiełły.W 1420 roku miały miejsce dwa poselstwa czeskie do Krakowa.
Czesi żądali przestrzegania potępionych przez papieża "czterech artykułów praskich", stanowiących podstawę wyznania husyckiego. Pod wpływem obozu pro-luksemburskiego, a zwłaszcza Zbigniewa Oleśnickiego, Jagiełło osobiście nie przyjął propozycji, oceniając realnie, jakie konsekwencje dla niego - króla neofity - mogło mieć przyjęcie korony z rąk husytów.
Jednak propozycja czeska była długo oczekiwaną szansą poważnego zagrożenia Zygmuntowi Luksemburczykowi. Nie chcąc zmarnować okazji, Jagiełło zaproponował tron czeski Witoldowi. Dyplomacja polska doprowadziła jednocześnie do podpisania układu z Brandenburgią (IV 1421), który przewidywał małżeństwo jedynej córki Jagiełły, Jadwigi, z margrabią Fryderykiem, co w razie bezpotomnej śmierci króla otwierało Hohenzollernom drogę do dziedzictwa w Polsce.
Polacy liczyli, że zaistniała sytuacja zmusi cesarza do ustępstw. Przewidywania Polaków jednak zawiodły. Pertraktacje prowadzone w 1421 roku potwierdziły nieustępliwość cesarza i nie przyniosły zmiany wyroku wrocławskiego. W tej sytuacji w roku następnym wyruszyła do Czech wyprawa litewska prowadzona przez pełnomocnika Witolda, Zygmunta Korybutowicza, który objąwszy tam władzę, zaprzysiągł "cztery artykuły praskie".
W tym czasie toczyły się już działania wojenne przeciw Krzyżakom. Misja legata papieskiego, na skutek utrudnień ze strony Zakonu, nie przyniosła żadnego rezultatu i Polacy zdecydowali się na kolejne rozstrzygnięcie zbrojne. Podobnie jak w 1414 roku, Krzyżacy koncentrowali się głównie na obronie twierdz, ponosząc równocześnie kilka porażek w otwartych starciach. Obecność armii polskiej na ziemiach zakonnych i sukcesy, jakie odnosiła, zmusiły Krzyżaków do podpisania pokoju na jeziorze Melno (27 IX 1422).
Pokój melneński przyniósł Polsce korzyści w postaci części Kujaw, zaś Żmudź pozostawała już na stałe przy Litwie. Krzyżacy zmuszeni zostali do rezygnacji z dotychczas powtarzanych argumentów o nienaruszalności granicy z Polską. Porażka Krzyżaków wpłynęła kolejny już raz na zmianę polityki Zygmunta Luksemburczyka. W 1423 roku doszło do spotkania Jagiełły i Zygmunta w Kieżmarku, w trakcie którego odnowiono układ lubowelski.
Król polski zobowiązał się także udzielić pomocy w walce z husytami (Jagiełło wymógł na Witoldzie odwołanie Korybutowicza), a Zygmunt wycofał swoje poparcie dla Zakonu. Sukcesy militarne i dyplomatyczne Polski były potwierdzeniem jej mocarstwowej pozycji w Europie środkowej.
Prestiż Polski na arenie międzynarodowej potwierdził zjazd monarchów w Krakowie w 1424 roku z okazji koronacji czwartej żony Jagiełły, Sonki Holszańskiej. W tym samym roku siedemdziesięciotrzyletni król doczekał się nareszcie następcy tronu. Wraz z przyjściem na świat królewicza Władysława zakończył się kolejny etap panowania Jagiełły, okres najwspanialszy, w którym obalona została potęga Zakonu, polityka antyluksemburska zakończyła się sukcesem Polski, a autorytet Jagiełły jako władcy Litwy i Polski zagrażał pozycji Zygmunta Luksemburskiego i nie bez przyczyny Wenecja widziała w Jagielle poważnego kandydata do korony cesarskiej.
Sobór w Konstancji stał się dla polskiej dyplomacji okazją do promocji państwa polsko-litewskiego na arenie międzynarodowej, co wypadło nadspodziewanie korzystnie.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
