Dokumenty historyczne: Poznańska odezwa do chłopów z 1848 roku

Bracia Obywatele!

Doszły was zapewne wiadomości, że po całym świecie we wszystkich krajach zaczęto nie przemyśliwać już tylko ale pracować zaraz nad tym, aby wszyscy ludzie równi pomiędzy sobą i różniący się tylko tym, o ile odznaczają się pracą, życiem uczciwym i poświęceniem się za kraj, wzajemnie sobie podawali ręce. W tej myśli działając i my, jako wybrana z ramienia ludu władza oświadczamy, że wszelkie, jakie dotąd istniały pomiędzy nami różnice stanów znosimy na zawsze. Nie ma już szlachty, nie ma chłopa, ale wolni obywatele, pomiędzy sobą bracia i równi, bośmy wszyscy dziećmi jednej matki Polski, którą z nieszczęścia wydźwignąć pierwszą teraz naszą i najświętszą powinnością. Nie wadźmy się pomiędzy sobą, nie słuchajmy podszeptów ludzi, którzy sieją pomiędzy nami niezgody i kłótnie, którzy by nas chcieli powaśnić, aby tym łatwiej było im trzymać nas w niewoli i w ślepym dla siebie posłuszeństwie, ale z wszelką ufnością i wiarą zabierzmy się do dzieła. Przy tym pamiętajmy na to, aby nie targać się na cudzą własność, nie rabować ani niszczyć niepotrzebnie, w uczciwy sposób nabytego mienia, bo niegodnym by było, aby wybijający się na wolność Polak miał się dopuszczać gwałtów i robić sobie przez to nieprzyjaciółmi tych, których przez przyjacielskie postępowanie będzie można pozyskać dla siebie.

 Ulgi dla mieszkańców wsi zaciągających się w szeregi powstania

1)        Od dnia jak członek rodziny posiadającej gospodarstwo obciążone czynszem zaciąga się w szeregi narodowe, czynsz w tej chwili ustaje.

2)        Żony i dzieci komorników, parobków, fornali i wszelkiego rodzaju służebnych, którzy staną w szeregach narodowych i tym sposobem roboty i obowiązki swe opuszczą, będą przez ciąg wojny używać ogrodów i pobierać te same kopczyzny i ordynarie oraz trzecią część zasług w pieniądzach, jakie ich ojcowie lub mężowie pobierali.

3)        Rodziny wyrobników w wojsku zostających będą utrzymywane z funduszów powiatowych.

4)        Po ukończonej wojnie zasługi poległych i pozostałych wynagrodzone zostaną przez Naród cały rozdaniem między rolników posiadłości gruntowych z dóbr narodowych. Nierolnicy zaś będą mieli prawo wedle uzdatnienia do posad publicznych lub do zapomóżki ku prowadzeniu swych procederów.

5)        Prawa dominialne do polowania i rybołówstwa na miejskich i włościańskich gruntach, jako też prawo pobierania laudemium niniejszym się znoszą.

 Zobacz także: Polskie oddziały powstańcze w Wielkopolsce w okresie Wiosny Ludów

                      Wiosna Ludów 1848 roku w Wielkopolsce

 

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000