Regulamin Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Dokument ogłoszony 15 IX 1945 r.
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość zostało założone 2 września 1945 roku w Warszawie. Powstało na bazie rozwiązanej wcześniej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. dwa tygodnie później wydano "Wytyczne ideowe" i regulamin działania tej antykomunistycznej organizacji zbrojnej.
1. Celem zrzeszenia jest wywalczenie wprowadzenia w Polsce w życie zasad demokracji w zachodnioeuropejskim znaczeniu tego określenia. W ten sposób mają być uzyskane warunki do swobodnej wewnętrzno-politycznej walki o dusze i charakter Narodu Polskiego, o uzdrowienie i unowocześnienie społecznego i gospodarczego ustroju Rz-plitej oraz o właściwe miejsce i sprawiedliwe warunki rozwoju Narodu Polskiego w rodzinie narodów Europy.
Pierwszym krokiem do osiągnięcia celu zasadniczego jest wywalczenie przeprowadzenia uczciwych demokratycznych wyborów powszechnych do nowego sejmu ustawodawczego.
II. Zasady organizacyjne
1. Członkiem Zrzeszenia może być każdy obywatel Rzeczypospolitej uznający ogłoszone w dniu 15 IX 1945 roku "Wytyczne ideowe" Zrzeszenia. Członkowie przyjmują na siebie obowiązek walki cywilnej o wolność obywatela i niezawisłość narodu, rezygnując z góry z jakichkolwiek z tego tytułu przywilejów. Dobór członków musi być bardzo staranny. Obowiązuje ich bezwzględna tajemnica i dyscyplina organizacyjna. Skreślenie członka może nastąpić na jego prośbę. Uchwałą Komitetu Wykonawczego członek może być wykluczony ze Zrzeszenia. W jednym i w drugim wypadku, ze względu na bezpieczeństwo innych członków skreślonego lub wykluczonego członka, obowiązuje nadal tajemnica organizacyjna, pod rygorem najsurowszych represji.
2. Zrzeszenia działa na terenie całej Polski w obecnych jej granicach administracyjnych i w skupiskach Polaków poza granicami.
3. Zrzeszenie współpracuje ze wszystkimi tymi zrzeszeniami, które walczą o te same cele, tj. o demokratycznie pojętą wolność obywatela i Niezawisłość Państwa.
4. Zrzeszenie realizuje swoje cele oddziaływując na całe społeczeństwo przez swój nieliczny, ale sprężysty aparat organizacyjny.
5. Pracami Zrzeszenia kierują: Komitet Wykonawczy - Główny, Obszarowe, Wojewódzkie, Powiatowe.
6. Komitety Wykonawcze: Główny, Obszarowe i Wojewódzkie (okręgowe) składają się z Zarządów i z Komisji Doradczych. Przewodniczący Komitetu jest zarazem przewodniczącym Zarządu.
7. Przewodniczącego GKW i jego zastępcę wybierają Zjazd Przewodniczących Komitetów Wykonawczych Obszarów zwykłą większością głosów. Członków Zarządu dobiera przewodniczący GKW i on rozdziela między nich prace i zadania. Członków Komisji Doradczej powołuje przewodniczący spośród demokratycznych ugrupowań społecznych i politycznych.
8. Przewodniczącego Kom. Wyk. Obszaru wyznacza przewodniczący GKW spośród kandydatów zgłoszonych przez: - Członków Zarządu GKW, Komisję Doradczą GKW. Przewodniczący Kom. Wyk. Obszaru organizuje Zarząd swojego szczebla stosownie do wymagań technicznych pracy w danym obszarze.
9. Komitety Wykonawcze Województw (okręgowe) i Powiatów (obwodowe) powstają w sposób analogiczny, jednak KW Powiatu nie posiada Komisji Doradczej.
10. Komitety Wykonawcze rozpatrują bieżące zagadnienia kolegialnie. Decyzje podejmuje jednak przewodniczący osobiście (jednostkowe). Komitety Wykonawcze Obszarów i Województw Kresowych pracują samodzielnie, ale ściśle według wytycznych GKW i uchwał Zjazdu przewodniczących obsz. Kom. Wyk.
11. Obywatele chcący być członkami Zrzeszenia zawiązują kilkuosobowe "koła", które poddają się dyrektywom pow. Kom. Wyk. Działalność członków kół polega przede wszystkim na rozprowadzaniu wydawnictw Zrzeszenia, oraz ustnym propagowaniu zawartych w nich poglądów, wskazówek i wiadomości.
12. Rozwiązanie Zrzeszenia nastąpi na podstawie uchwały GKW przy udziale przewodniczących KW Obszarów.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
