Wytyczne ideowe Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Dokument z 15 IX 1945 r.

O wolność obywatela i niepodległość  państwa

Przeszło 5 lat walczyła Polska Podziemna - trzon Narodu - o pełną wolność i niezawisłość opierając się wyniszczającej okupacji niemieckiej. Zbrojne ramię polskiego Państwa Podziemnego - Armia Krajowa w walce tej szczególnie dotkliwe poniosła ofiary, ofiary, które duchowych jej spadkobierców zobowiązują do dalszej, uporczywej walki nad realizacją ideału, który przyświecał naszym poległym towarzyszom broni.

Szósty rok wojennej zawieruchy przyniósł nam wprawdzie uwolnienie z nienawistnego niemieckiego jarzma i wprowadził wielkie zmiany w międzynarodowym położeniu Polski i w jej stanie wewnętrznym, tworzone przez nie warunki życia obywatela polskiego dalekie są od tego obrazu, który mieli przed oczyma ginący żołnierze Polski Podziemnej. Wierni jej testamentowi podejmujemy polityczną walkę o jego urzeczywistnienie. Nie naszą jest winą, że podstawowe prawo wolnego obywatela w demokratycznym państwie - prawo zrzeszania się - musimy realizować w postaci tajnej.

Wobec zaszłych wielkich zmian uważamy za konieczne określenie naszego stosunku do głównych zagadnień polskiego życia publicznego.

Polityka zagraniczna Polski

Politykę Polski w stosunku do innych państw i narodów musi cechować trzeźwy realizm w ocenie moralnych i materialnych sił światem rządzących. Nie jest to sprzeczne z twardym obstawaniem przy polskich koniecznościach życiowych. Nasza walka o demokratyczne urządzenie Polski musi być połączona z walką o demokratyczne urządzenie świata, tj. o równość w traktowaniu niezawisłości wszystkich narodów oraz całkowitej ich swobody w samodzielnym zorganizowaniu się demokratycznym u siebie. W tej dziedzinie najbardziej nam bliskie jest pojmowanie wolności i niezawisłości przez społeczeństwa anglosaskie. Pięcioletni nasz sojusz z tymi państwami powinien być i nadal jedną z głównych podstaw naszego bezpieczeństwa.

Za konieczne i pożyteczne uważamy utrzymanie dobrych stosunków politycznych i współpracy gospodarczej ze Związkiem Radzieckim. Należy o tym pamiętać, by te stosunki układały się przy pełnej równorzędności i niezawisłości Polski. Poniesione dla ułożenia tych stosunków ofiary terytorialne przekroczyły jednak granice sprawiedliwości. Utraciliśmy ziemie, których wkład w kulturalne i duchowe życie Polski był wielki przez dziesiątki wieków. Utraciliśmy ważne źródła naftowe, a około 3 miliony Polaków zostało pozbawionych swych wiekowych siedzib. Krzywda ta powinna być wyrównana w drodze układów dalszych i rewizji tych jednostronnych decyzji. Nie jest jej wynagrodzeniem uzyskanie korzystnej granicy zachodniej, gdzie jeszcze jest potrzebny ogromny wkład całej Polski oraz ogromny wieloletni wysiłek dla utwierdzenia tam naszych interesów politycznych i gospodarczych, gdzie dziś ZSRR robi wszystko, aby utrudnić nam prace nad utwierdzeniem polskości.

Dla utrzymania równowagi europejskiej koniecznym jest, by Polska mogła układać stosunki polityczne ze wszystkimi sprzymierzeńcami na zasadach całkowitej równości i lojalności.

Likwidacja Rządu Polskiego na obczyźnie

Przez 5 lat wojny Polska Podziemna podporządkowywała się lojalnie rządowi polskiemu na obczyźnie, licząc się z legalnością jego władzy, a więc i z jego wskazówkami i poleceniami. Moc prawna rządu wygasłą, nie formalnie, a faktycznie - przez cofnięcie uznania międzynarodowego. Wywołało to zamieszanie w umysłach i sercach Polaków, żądnych legalnego kierownictwa w wielkim wysiłku realizacji narodowych celów społecznych, gospodarczych i politycznych. Rozsądna i światła decyzja dotychczasowych kierowników politycznych życia podziemnego Kraju ułatwiła wyjście z niejasnej i trudnej sytuacji: Rada Jedności Narodowej rozwiązała się 1 lipca br., aby wchodzącym w jej skład stronnictwom demokratycznym dać możność wyjścia na drogę jawnej współpracy z Tymcz. Rządem Jedności Narodowej i jawnej walki o swe cele.

W ślad za tym Delegat Sił Zbrojnych na Kraj rozkazem z dnia 6 VIII br.  zarządził likwidację sieci organizacyjnej w przekonaniu o zmienionych przez likwidację rządu emigracyjnego podstawach prawnych i moralnych organizowania sił zbrojnych odradzającej się Rzeczypospolitej.

Polska Podziemna raz jeszcze złożyła tym dowód swego myślenia konstruktywnego i realnego.

Głównym następstwem likwidacji rządu jest ostateczne i niedwuznaczne skoncentrowanie się w kraju kierownictwa losami Narodu.

Emigracja

Powyższy realny fakt muszą zrozumieć emigracyjne koła polityczne i zrzeszenia Polaków na obczyźnie. Miernikiem naszej zdolności do bytu państwowego jest dziś dla całego świata nasza zdolność do wewnętrznego urządzenia Rzplitej. Żądamy więc szybkiego powrotu emigracji wojennej do kraju i wzięcia przez nią udziału w jego odbudowie i urządzaniu. Z głęboką troską przyjmujemy wiadomość o nurtujących emigrację tendencjach dłuższego masowego pozostawania poza krajem. Powrót do kraju, w jakkolwiek trudnych odbywałaby się warunkach, jest spełnieniem obowiązku społecznego wobec czekających na pracę opuszczonych warsztatów gospodarczych, placówek społecznych i politycznych.

Z drugiej jednak strony potępiamy, jako niezgodne z podstawowymi zasadami demokracji, odbieranie komukolwiek możliwości czy prawa powrotu z tytułu jego przekonań politycznych. Bez względu na swe przekonania każdy Polak musi mieć możność bezpiecznego i spokojnego zamieszkania w kraju. Ten, którego się osobiście oskarża, musi mieć prawo do publicznego rozpatrzenia zarzucanych mu win przez sąd działający zgodnie z prawomocnie uchwalonymi ustawami.

Ustrój i życie wewnętrzne Polski

Polska Podziemna od kilku lat opracowała już plany przebudowy gospodarczej i społecznej w kraju. To, czego dokonuje Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, jest w wielu zasadniczych rysach przychwyceniem haseł i rozwinięciem programu sformułowanego przez polskie demokratyczne ugrupowania podziemne w uchwale rady Jedności Narodowej z dnia 15 III 1945 roku, a poprzednio, bardziej ogólnie, w deklaracji rządu gen. Sikorskiego z dn. 24 II 1942 roku Jednak praktyczna realizacja przebudowy daleko odbiega o teoretycznych postanowień Rządu i KRN, a to z braku szczerości przy wykonywaniu i z chęci osiągnięcia przy tym celów politycznych jednej partii. Cierpi na tym przede wszystkim podstawowe prawo wolności obywatelskiej, jak wolność słowa, przekonań politycznych, zrzeszania się oraz realizacja tak drogich dla każdego prawdziwego Polaka ideałów chrześcijańskich.

W rzeczywistości oficjalnie istniejące ugrupowania polityczne znajdują się pod totalistyczną dyktaturą jednej partii, kierującej życiem kraju wobec woli większości obywateli, a znajdującą główne poparcie nie w społeczeństwie polskim, lecz w obcej sile. Wszelkie próby przerwania tego systemu są paraliżowane przez czynniki rządowe i określane jako działalność rozłamowa, bądź reakcyjna, choć nie ma ona nic wspólnego z opartą na błędnych założeniach działalnością antydemokratyczną ugrupowań skrajnych.

 Szczególnie dokuczliwy dla obywatela jest brak ochrony prawnej przez bezprzykładną samowolę kierowanej przez obce czynniki "służby bezpieczeństwa". Organy sprawiedliwości nic w tym kierunku nie robią, bądź nawet wysługują się organom policyjnym. Polska jest dziś państwem rządzonym przez praktycznie nieodpowiedzialne organy bezpieczeństwa. Są one bardziej przez społeczeństwa znienawidzone, niż swego czasu wysługująca się okupantowi niemieckiemu granatowa policja. Tym bardziej haniebne jest odkomenderowanie do funkcji policyjnych narodowego wojska i wcielanie go do "Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego".

Gruntowna i szybka zmiana uprawnień i metod pracy organów bezpieczeństwa musi być naczelnym żądaniem całej prawdziwej demokracji polskiej.

Wybory  powszechne

Za jedyną drogę słuszną i wiodącą do zaprowadzenia w kraju zdrowych stosunków uważamy prawo przeprowadzenia uczciwych, demokratycznych wyborów do ciał ustawodawczych i ujawnienie w ten sposób prawdziwego oblicza i dążeń społeczeństwa. Nie sięgamy sami po mandaty poselskie, ale wytężymy wszystkie siły, aby znalazły się one w rękach prawdziwej polskiej demokracji.

Żądamy, aby wybory były poprzedzone wprowadzeniem wolności zrzeszania się, prasy i propagandy wyborczej, usunięciem z kraju obcej policji tajnej, oraz wyjściem z kraju obcych wojsk.

Wyborów sfałszować nie damy!!!

Do wspólnej walki o uczciwe wybory powszechne wzywamy wszystkich prawdziwych demokratów polskich.

15 IX 1945 roku

Główny Komitet Wykonawczy Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość"

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000