Sytuacja geopolityczna na świecie w 1948 r.

Organizacja Narodów Zjednoczonych

Przyjęcie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka gwarantującej m.in. prawo do wolności, równość ras i płci, wolność myśli i wyznania, własność, prawo do zgromadzeń, nauki i uczciwego sądu oraz zakazującej tortur.

Europa

Podpisanie paktu Unii Zachodniej. Jego członkowie: Wielka Brytania, Francja i kraje Beneluksu podpisują w Brukseli umowę o wzajemnej pomocy wojskowej oraz współpracy gospodarczej i kulturalnej. Unia stanie się pierwszym krokiem na drodze do NATO.

Związek Radziecki

Wystrzelenie pierwszej rakiety balistycznej. Przygotowanie do utworzenia Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (powstanie na początku 1949 roku).

Stany Zjednoczone

Ogłoszenie planu Marshalla. USA przewidują udzielenie państwom europejskim kredytu na ożywienie gospodarki w wysokości 17 mld ówczesnych dolarów (zostanie wykorzystane 80 proc. tej kwoty). Ofertę pomocy skierowano także pod adresem ZSRR i państw socjalistycznych, spodziewając się jednak (słusznie!),   że  odmówią udziału w planie.

H. Truman zostaje wybrany prezydentem kraju na kolejne 4 lata.

Niemcy

Kryzys berliński: w odpowiedzi na reformę walutową w zachodnich strefach okupacyjnych ZSRR odcina dostawy energii elektrycznej, blokuje dojazdy do Berlina Zachodniego (do maja 1949 roku), Amerykanie uruchamiają most powietrzny, którym dostarczają żywność i węgiel (do 927 lotów z 6,4 tys. ton towarów dziennie). Następuje faktyczny podział miasta na dwa osobne organizmy miejskie.  

Czechosłowacja

Pucz komunistyczny kończy się przejęciem przez Komunistyczną Partię Czechosłowacji władzy w kraju (25 lutego).

Grecja

Trwają walki wojsk rządowych przeciwko działającym na północy kraju partyzantom komunistycznym, których przestał wspierać Tito po ujawnieniu się konfliktu z ZSRR. Dymisja dowodzącego partyzantami gen. Marcosa, podejrzewanego przez Stalina o sympatię do Jugosławii. Wojna domowa zakończy się w 1949 roku, część partyzantów greckich znajdzie schronienie w Polsce.

Jugosławia

Jugosławia i jej przywódca, Tito, zostają przez Stalina oskarżeni o rewizjonizm. Właściwym powodem ataków jest niechęć Tity do podporządkowania się dyktatowi Stalina oraz plany federacji z Bułgarią i Albanią. Blokada gospodarcza Jugosławii przez państwa socjalistyczne.

Ameryka

Utworzenie w Bogocie Organizacji Państw Amerykańskich.

Palestyna

Proklamowanie niepodległości państwa Izrael (14 maja). Początek pierwszej wojny izraelsko-arabskiej, która w następnym roku zakończy się podziałem kraju.

Półwysep Koreański

Proklamowanie niepodległości dwu państw koreańskich. Granicę między nimi ma stanowić 38 równoleżnik, stanowiący wcześniej granicę radzieckiej i amerykańskiej strefy okupacyjnej w tym kraju.

Indie

Zamordowanie Mahatmy Gandhiego.

Malaje

Rozpoczęcie walk przez partyzantkę antybrytyjską.

Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000