Centrolew - zjednoczenie przeciwko zmianom w konstytucji w 1928 roku
Powołany pół roku po wyborach parlamentarnych w 1928 roku zespół pod przewodnictwem Wacława Makowskiego przedstawił projekt rewizji konstytucji marcowej. Wywołało to sprzeciw środowisk lewicowych i ich konsolidację.
Wcześniej nie można było dokonać zmian, ponieważ zgodnie z postanowieniami konstytucji mógł to uczynić dopiero sejm II kadencji. W projekcie BBWR nawiązano do konserwatywnych koncepcji ustrojowych profesora Władysława L. Jaworskiego, który już wcześniej przekonywał, że ustawę zasadniczą trzeba zmienić w trzech punktach: wybór Prezydenta Rzeczypospolitej winien być dokonywany wedle wzoru amerykańskiego; Prezydent Rzeczypospolitej winien otrzymać prawo rozwiązywania Sejmu i wreszcie Senat winien być zrównoważony z Sejmem.
W projekcie BBWR nie było już więc miejsca na demokratyczne prawo wyborcze, demokrację parlamentarną, gwarancje praw i wolności obywatelskich itp. Stanowił on system władzy prezydenckiej o charakterze autorytarnym. Klub BBWR zgłosił go oficjalnie komisji konstytucyjnej sejmu 11 lutego 1929 roku.
W toku konsolidacji antysanacyjnej partie lewicy parlamentarnej musiały uporać się z opozycją piłsudczykowską we własnych szeregach. Po dokonaniu tego przystąpiły do mobilizowania społeczeństwa przeciwko obozowi rządzącemu. 14 listopada 1928 roku przedstawiciele klubów parlamentarnych PPS, PSL "Wyzwolenie" i Stronnictwo Chłopskie utworzyli stałą Komisję Porozumiewawczą dla Obrony Republiki i Demokracji.
Zadaniem jej - jak głosiła uchwała klubów - "miało być zapewnienie współdziałania stronnictw wymienionych we wszystkich sprawach dotyczących utrwalenia i obrony ustroju republikańskiego, demokracji, parlamentaryzmu i wolności w zakresie uprawnień i działalności sejmu oraz senatu Rzeczypospolitej. We wszystkich innych dziedzinach stronnictwa wymienione zachowują zupełną swobodę krytyki, dążąc jednakże z reguły w każdym wypadku poszczególnym do uzgodnienia poglądów i postępowania".
W imieniu poszczególnych klubów uchwałę podpisali: Zygmunt Marek, Norbert Barlicki, Mieczysław Niedziałkowski, Zygmunt Żuławski i Stanisław Posner (PPS); Kazimierz Bagiński, Jan Smoła, Jan Woźnicki i Wacław Januszewski (PSL "Wyzwolenie"), Jan Dąbski, Andrzej Pluta, Jan Szafranek i Jan Zalewski (SCH). Dało to początek antysanacyjnemu blokowi opozycji demokratycznej, popularnie zwanemu Centrolewem. W dziesięć miesięcy później do Komisji Porozumiewawczej przystąpiły: PSL "Piast", Narodowa Partia Robotnicza i Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
