Czteroletni plan inwestycyjny Eugeniusza Kwiatkowskiego
10 czerwca 1936 roku wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski ogłosił czteroletni program inwestycyjny kraju. Wydatkowano na jego realizację około 1650 - 1800 mln zł. Wykonano go przed czasem, bo w trzy lata.
Jednocześnie przystąpiono do realizacji sześcioletniego planu rozbudowy sił zbrojnych, przeznaczając na to ponad 50% budżetu państwa. W lutym 1937 roku podjęto realizację opracowanego jeszcze dziesięć lat wcześniej programu budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego, zlokalizowanego w widłach Wisły i Sanu. Obejmował on 15,4% obszaru państwa i 18% ogółu ludności.
O jego budowie zadecydowały względy bezpieczeństwa państwa oraz czynniki demograficzne, ekonomiczne i socjalne. Już w rok później uruchomiono niektóre zakłady. Powstało wiele nowych wielkich fabryk: elektrownie w Rożnowie, Stalowej Woli i Mościskach; fabryki broni w Radomiu, Sanoku i Starachowicach; kombinat metalurgiczny w Stalowej Woli, a także inne zakłady przemysłu metalowego i zbrojeniowego w Rzeszowie, Mielcu, Dębicy, Niedomicach, Pustkowie itp. Dzięki nim uzyskało pracę ponad 110 tys. osób.
W chwili wybuchu wojny były jeszcze w budowie inne wielkie zakłady: w Lublinie (fabryka samochodów ciężarowych), Kraśniku, Dębie, Mostach, Stryju itp. Intensywnie rozbudowano również przemysł w okręgu warszawskim, m.in. powstały zakłady metalowe na Okęciu i w Ursusie oraz Polskie Zakłady Optyczne i państwowe Zakłady Tele i Radiotechniczne. Znacznie wzrósł udział sektora państwowego w gospodarce narodowej.
Po pierwszych sukcesach inwestycyjno - przemysłowych Eugeniusz Kwiatkowski przedstawił w grudniu 1938 roku na forum sejmu 15-letni plan gospodarczy, którego realizacja (w okresach trzyletnich) miała kolejno na celu rozbudowę i unowocześnienie produkcji zbrojeniowej (1939 - 1942), rozbudowę systemu komunikacyjnego państwa (1942 - 1945), przebudowę rolnictwa i rozwój oświaty (1945 - 1948), rozwój urbanizacji i uprzemysłowienia (1948 - 1951) oraz likwidację dysproporcji pomiędzy tzw. Polską A i B (1951 - 1954).
W ostatnich więc latach II Rzeczyspospolitej dokonano wielkiego wysiłku inwestycyjnego, przyspieszając procesy industrializacji kraju i tym samym procesy modernizacji społeczeństwa i państwa. Nie zdążono jednak przygotować się skutecznie do obrony niepodległości i zapobiec katastrofie narodowej.
Przeczytaj także: Tarnowskie Azoty - perła w koronie COP-u
--
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
