Eugeniusz Kwiatkowski - strateg polityki ekonomicznej II Rzeczpospolitej
W ostatnich dwóch rządach II Rzeczpospolitej funkcję wicepremiera i ministra skarbu pełnił Eugeniusz Kwiatkowski. Kierował on całym życiem gospodarczym kraju.
Przyjął nowy kierunek polityki ekonomicznej i finansowej państwa. Zastąpił dotychczasową politykę deflacyjną planowym nakręcaniem koniunktury gospodarczej. Przeprowadził reformy systemu podatkowego i systemu budżetowego oraz zainicjował wielkie inwestycje przemysłowe.
Na efekty nie trzeba było długo czekać. Szybko zahamowano odpływ złota i dewiz z kraju oraz poprawił się bilans handlowy i zmniejszył deficyt budżetowy. Podpisano umowy handlowe z wieloma krajami. Od Francji, później również od Wielkiej Brytanii, uzyskano pożyczki na rozbudowę przemysłu zbrojeniowego. Największy udział w obrotach handlowych z Polską miały Niemcy (23 % importu i 24% eksportu), a następnie odpowiednio: Wielka Brytania (11,%% i 18%), USA (12% i 5%) i Szwecja (3 5% i 6%). Na dalszych pozycjach znajdowały się Francja, Czechosłowacja i ZSRR. Większość wymiany handlowej odbywała się drogą morską, prawie połowę jej obsługiwał port w Gdyni (9 mln ton). Znacznie więc rozbudowano flotę morską i kolejnictwo.
Słabiej natomiast rozwijała się motoryzacja, toteż Polska należała do grupy najmniej zmotoryzowanych krajów Europy. W 1929 roku było w kraju zaledwie 4200 samochodów, w 1939 - 42 tys., czyli dziesięciokrotnie więcej. W ostatnim pięcioleciu przed wybuchem wojny Polska wyprodukowała zaledwie 23 tys. samochodów (osobowych, ciężarowych i autobusów).
Wzrastała systematycznie produkcja przemysłowa: w 1936 roku osiągnęła dopiero 94% poziomu sprzed wielkiego kryzysu gospodarczego, ale w dwa lata później już przekroczyła ów poziom o 19%. Wzrastały również realne płace robotnicze: w 1938 roku osiągnęły 113% poziomu sprzed dziesięciu laty.
Znacznie wolniej następował rozwój rolnictwa. Co prawda wyraźnie rosła produkcja rolnicza, ale nadal jej efektywność była niska. Nie przezwyciężono niekorzystnego dla wsi zjawiska "nożyc cen", co powodowało nieopłacalność produkcji rolniczej. Wskutek braku pieniędzy chłopi nie byli zainteresowani zakupem ziemi. Przyhamowało to akcję parcelacyjną w ramach reformy rolnej. Planowano bowiem w latach 1935 - 1939 rozparcelować 511 tys. ha, zdołano to zrobić z 353 tys. ha. Pomimo wielu nowych inwestycji przemysłowych nie udało się zmniejszyć wydatnie przeludnienia agrarnego kraju. Nie zrealizowano wielu wielkich inwestycji w rolnictwie, m.in. melioracji 1,5 mln ha błot poleskich.
Zobacz także: Rządy II rzeczpospolitej - od konstytucji kwietniowej w 1935 do wybuchu II wojny światowej
--
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
