Kalendarium działań samochodów pancernych podczas walk o granice - 1918-1920

Tak pisał w roku 1927 major Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Włodzimierz Dunin-Żuchowski, w opublikowanej na łamach "Przeglądu Kawaleryjskiego" dwuczęściowej pracy zatytułowanej "Uwagi o samochodach pancernych w kawalerii". Była to, jak się wydaje - obok "Tymczasowej instrukcji samochodów pancernych" - pierwsza publikacja dotycząca doktryny taktycznego wykorzystania tej broni.

Co ciekawe, można odnieść wrażenie, że zarówno pan major jak i autorzy "Instrukcji..." czerpali informacje przede wszystkim z regulaminów obcych, ze szczególnym uwzględnieniem francuskich, mniej uwagi poświęcając polskim doświadczeniom. A te były przecież bogate, bowiem nie gdzie indziej, jak na równinach Europy Wschodniej samochody pancerne podczas Wielkiej Wojny i walk po niej następujących, miały odegrać rolę najbardziej ważką. Docenili ich znaczenie Rosjanie, a Brytyjczycy i Belgowie chętnie wysyłali zbędne w warunkach wojny pozycyjnej własne pododdziały samochodowe na front wschodni.

Przypadek sprawił, że trafiły w nasze ręce komplety licznych międzywojennych wydawnictw, w tym wspomnianego już "Przeglądu Kawaleryjskiego", a także "Przeglądu Piechoty", "Przeglądu Artyleryjskiego", "Zarysów historii pułków" itd. Dzięki temu mieliśmy możliwość prześledzenia wszelkich pojawiających się w tej literaturze wzmianek dotyczących samochodów pancernych. Żmudny ten proces zaowocował kalendarium, które pozwoli prześledzić intensywność walk toczonych przez kołowe pojazdy bojowe podczas walk o niepodległość Rzeczpospolitej, a także - mamy nadzieję - uzupełnić nieliczne dotąd publikowane informacje. Z racji opublikowanych już wielokrotnie informacji - pominęliśmy wątek dotyczący samochodów pancernych w Obronie Lwowa oraz wozów bojowych w Powstaniach Śląskich. Na pewno też nie jest to kalendarium kompletne, dlatego autor wdzięczny będzie za wszelkie konstruktywne uzupełnienia.

Tak więc, zaczynajmy:

29 stycznia 1918 - Antoniny, dywizjon jazdy (szwoleżerów) Jaworskiego i działon dywizjonu artylerii konnej walczą z bolszewikami wspieranymi przez dwa samochody pancerne, które podczas kontrataku podrotmistrz Jasiewicz zdobywa. Jeden z nich zatrzymuje 2. p.uł., drugi zaś oddział Jaworskiego. Według złożonego 5 lutego gen. Michaelisowi (d-ca III Korpusu) meldunku dowódcy 2. p.uł. płka. Suszyńskiego: "Dowodem tego służyć może ostatnie zajście, kiedy bez względu na trudności zadania (opanowanie opancerzonych samochodów) ... dopięli swego celu i dwa opancerzone auta są dziś w naszem ręku". Jeden ze zdobytych wozów, prawdopodobnie ten zatrzymany przez jazdę Jaworskiego, otrzymał nazwę "Czubaryk".

początek lutego 1918 - okolice Bobrujska, żołnierze I Korpusu Polskiego zdobywają uszkodzony bolszewicki samochód pancerny Austin pierwszej serii produkcyjnej. Trafia on do składu pociągu pancernego "Związek Broni".

Mija rok. Zaczyna się wojna z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej:

15 stycznia 1919 - wypad na Siedliska, 10. kompania 13. p.p. Ziemi Tarnowskiej (późniejszy 16. p.p.) zdobywa dwa ukraińskie samochody pancerne.

25 stycznia 1919 - Włodzimierz Wołyński, ukraiński samochód pancerny z lekko uszkodzonym silnikiem zostaje zdobyty przez 27. p.p.

Trwa także Powstanie Wielkopolskie:

7 lutego 1919 - Budzyń, 1. Kompania Rogozińska (wchodząca nastepnie w skład 58. p.p.) zdobywa niemiecki samochód pancerny: "celne strzały powstańców trafiły w otwór obserwacyjny, zabijając dowódcę i szofera i uszkadzając ckm. Samochód wjechał w rów przydrożny, wówczas st. szer. Napiecek zdołał podejść do samochodu z kilkoma żołnierzami i granatami ręcznymi zmusił załogę do poddanie się (...) Zdobyty samochód otrzymał nazwę "Grudzielski" i wziął wybitny udział w dalszych walkach na terenie Wielkopolski".

Mają też miejsce pierwsze starcia z bolszewikami:

23 lutego 1919 - Perespa n. Stochodem, 1. szwadron 2. p.uł. i pociąg pancerny "Hallerczyk" udaremniają wypad bolszewików i zdobywają samochód pancerny.

Tymczasem powracamy na zachodnie rubieże Rzeczpospolitej:

18 czerwca 1919 - rozpoznanie przez Rynarzewo na Bydgoszcz prowadzi 10. pułk strz. wlkp. z samochodem pancernym i w rezultacie dociera do Kanału Noteckiego.

Na froncie w Małopolsce Wschodniej:

11 lipca 1919 - bój pod Jazłowcem, folwark Kadłubiska, 1. i 2 szwadrony 14. p.uł. zaatakowany przez dwa ukraińskie samochody pancerne. Jeden z nich zostaje w walce zdobyty.

Walki z bolszewikami przybierają na sile:

8 sierpnia 1919 - walki o Mińsk, kompania szturmowa 4. p.p. natrafia na bolszewicki samochód pancerny, który strzela spomiędzy zabudowań, zamiast wysunąć się nieco i mieć lepsze pole ostrzału, jak stwierdza relacja naocznego świadka. Patrol obrzuca go granatami i samochód wycofuje się. Patrole ruszają dalej. Od ulicy Aleksandrowskiej nadjeżdża kolejny samochód pancerny, a z tyłu według relacji słychać warkot silnika następnego. Patrole ukrywają się w ogrodach i na dachach, obrzucają wozy granatami, jeden przechyla się na bok i zatrzymuje się, drugi wycofuje się na dobre. Jeszcze jeden samochód pancerny ostrzeliwuje pociskami rozpryskowymi ("ekrazytowymi") patrol 2. p.p. na szosie bobrujskiej, niedaleko szlaku kolejowego Mińsk-Borysów. Bolszewickie pojazdy należały do 10. oddziału samochodów pancernych ("diesatyj awtobronieotriad"). Jeden z nich - Austin trzeciej serii produkcyjnej - został podczas walk zdobyty.

12 sierpnia 1919 - Zdołbunów, 9. p.uł. zdobywa miejscowość bronioną m.in. przez bolszewickie pociągi i samochody pancerne.

27 sierpnia 1919 - Bojanówka, 3. bateria 3. wlkp. pal niszczy samochód pancerny.

18 września 1919 - 7 października 1919 - Nowoborysów, walki na przedmościu nad Berezyną, 1. dywizjon 2 pap niszczy kilka (?) samochodów pancernych oraz uszkadza pociąg pancerny.

29 września 1919 - przyczółek pod Bobrujskiem, bolszewicy nacierają na pozycje 57 p.p. przy wsparciu pociągu pancernego i samochodów pancernych. Według kronikarza dziejów 15 p.uł. na przedmościu bobrujskim bolszewicy mają sześć pułków piechoty, dwa pociągi pancerne na szlaku Bobrujsk-Żłobin, a także samochody pancerne na szosie mohylowskiej.

23 stycznia 1920, Kapłonówka lub Kapłanówka, wypad na Kliczew, 15 p.uł. zdobywa samochód pancerny, a pułkowy szwadron techniczny niszczy go ładunkami wybuchowymi. Już następnego dnia, 24 stycznia 1920, w tej samej wsi, podczas wypadu na Itol 55 p.p. zdobywa "samochód pancerny z 3 km i samochodem ciężarowym", późniejsze "Poznańczyk" i "Generał Szeptycki". Ciekawa ta relacja, pochodząca z zeszytu "Zarysu..." poświęconego 55 p.p. przeczy publikowanym już informacjom, jakoby "Poznańczyk" (ex-"Steńka Razin", zdobyty został 28 maja 1920 pod Bobrujskiem...

24 stycznia 1920 -Pieresieki (przedmoście bobrujskie), wypad 3. p.strz.wlkp. i 4 baterii 3. wlkp. pal, walka z samochodami pancernymi.

11-12 lutego 1920 - wypad na Łagulsk, kompanie 26. p.p. napotykają kursujący po szosie żytomierskiej bolszewicki samochód pancerny "Sokół" - "teraz niegroźny z powodu zasp śnieżnych", jak w "Wyprawie kijowskiej" (Warszawa, 1937) pisał gen. Tadeusz Kutrzeba.

16 marca 1920 - wieś Babin, w wypadzie 57. p.p. i 12. dac zdobyto samochody pancerne.

21 marca 1920 - Wierzbowiec, działon 6. baterii 113. pułku artylerii polowej kresowej niszczy jednym strzałem bolszewicki samochód pancerny.

21 marca 1920 - przedmoście Zwiahel (dzisiejszy Nowgród Wołyński), atak bolszewików przy wsparciu dwóch wozów półgąsienicowych ("Ukrainiec" i "Putiłowiec") i jednego kołowego samochodu pancernego ("Piterec") z 6. awtobronieotriada. Utracone chwilowo przedmoście odbite zostaje natarciem 26. i 27. pp, przy wsparciu dwóch samochodów pancernych Autoplutonu Pancernego -  "Dziadek" (Putiłow-Garford) i "Wnuk" (Jeffery-Popławko, jeden z dwóch wozów tego typu zdobytych w poprzednim roku na Ukraińcach). Samochód "Ukrainiec" zostaje trafiony pociskiem 76,2 mm wystrzelonym przez załogę "Dziadka". Po wyremontowaniu służyć będzie Polakom.

8 kwietnia 1920 - Kropiwna lub Kropiwno, 11. pp walczy z bolszewikami wspieranymi przez samochód pancerny. Już następnego dnia wóz ten zostaje zniszczony przez 1. baterię 7. pac.

23 kwietnia 1920 - bój o Żytomierz, droga na Sokołów, w straży przedniej kolumna 1. i 2. kompanii 1. p.p. leg.  na samochodach prowadzona przez samochód pancerny.

26 kwietnia 1920 - Żytomierz, 7., 9., 10. i 11. komp. 5. p.p. leg. przy wsparciu własnego samochodu pancernego walczą z bolszewikami i ich samochodem pancernym ("auto-czołg" - jak podaje dziejopis 5. Pułku). Tymczasem na odcinku 1. p.p. leg. na ul. Berdyczowskiej, na 1 kompanię wpada cofający się przed III baonem 5 p.p. samochód pancerny "Putiłowiec" (ten sam spod Zwiahla) i zabija dwóch ludzi. Nadjeżdża polski samochód pancerny i "Putiłowiec" zostaje po walce zdobyty. To prawdopodobnie ten właśnie wóz otrzyma nazwę "Lis". W tym samym czasie wpada w polskie ręce jeszcze jedna zdobycz w postaci wozu Austin trzeciej serii produkcyjnej.

Równocześnie pod koniec kwietnia 1920 trwają także walki o Berdyczów - podobnie jak te w Żytomierzu, będące częścią wiosennej ofensywy kijowskiej. 2. bateria 15. pal trafia samochód pancerny, działon ściga go następnie przez kilka ulic. Pozostali przy życiu członkowie załogi uciekają.

13 maja 1920 - przedmoście kijowskie, rozpoczynają się walki o położony na prawym przegu Dniepru przyczółek, stosunkowo silnie obsadzony przez Polaków (41. p.p., 1. i 2. p.strz.podh. i 3. dac). Po stronie bolszewickiej znajdują się także liczne siły, wspierane przez pociągi i samochody pancerne. Te ostatnie są szczególnie aktywne na szosie Browarki-Semipołki. W walce z nimi wyróżnia się działon kpr. Ziółkowskiego z 7. baterii 3. dac.

27 maja 1920 - przedmoście kijowskie, Dymirki, bolszewickie przełamanie odcinka 3. dac i 41. p.p. Sytuacja zostaje jednak opanowana, a działon 7. baterii trafia w grupę samochodów pancernych, z których jeden "zabiera polska piechota" (słowami kronikarza 3. pac).

27 maja 1920 - przedmoście kijowskie, Browary, szosa Kijów-Siemnipołki, natarcie bolszewików na 12. komp., 41. p.p. ze wsparciem samochodów pancernych, jeden z nich po walce pozostaje w rękach polskich piechurów.

29 maja 1920 - Nowochwastów-Antonów. Rozpoczyna się bolszewicka kontrofensywa. 1., 9. i 14. p.uł. oraz 4. dak odpierają ataki dwóch dywizji kawalerii Budionnego wspartych samochodami pancernymi. 2. pluton 1. baterii ostrzelany przez samochód pancerny, który jednak w chwilę potem zostaje uszkodzony.

30 maja 1920 - Szkarówka, kompania 25. p.p. wraz z  7. baterią 7. pap walczy z kawalerią bolszewicka wspartą samochodami pancernymi.

31 maja 1920 - Antonówka, bój V. Brygady Jazdy z kawalerią bolszewicką i samochodami pancernymi. Tego samego dnia, pod Napadówką trwa bój 13. DP, podczas którego 1. i 3. bateria 13. pap unieruchamiają po jednym samochodzie pancernym. Zostaja one następnie przejęte przez Polaków. We wsi Bistrik, I baon 40. p.strz. lwowskich ponosi ciężkie straty podczas szarży kawalerii Budionnego wspartej czterema samochodami pancernymi. W Oratowie z kolei, bolszewicki samochód pancerny staje się zdobyczą 144. p.strz.kresowych.

1 czerwca 1920 - Antonów, ciężki bój Dywizji Jazdy z kawalerią bolszewicką wspieraną wieloma samochodami pancernymi. Działon wachm. Siwca z 1. baterii 5. dak,, znajdujący się w straży tylnej ze szwadronem 1. p.uł. niszczy bolszewicki samochód pancerny.

1 czerwca 1920 - odwrót 8 p.uł. spod Rohoźnej pod naporem kawalerii sowieckiej. Jak pisa ł historyk pułku w "Zarysie..." -  "najbardziej dawały się we znaki samochody pancerne".

2 czerwca 1920 - wypad na Trebuchów, przeprowadzony przez  półbatalion 41. p.p., baterię artylerii, pociąg pancerny "Generał Dowbór" oraz pluton samochodów pancernych.

3 czerwca 1920 - walki nad Skwirą, wypad 4. p. strz.podh. na Szalejówkę i Tokarówkę powstrzymany ogniem sowieckich samochodów pancernych.

4 czerwca 1920 - most na Bereziance, bolszewicka kawaleria naciera na III batalion 4. p.strz.podh. przy wsparciu samochodów pancernych, jeden z nich szybko przejeżdża przez most, za nim dwa szwadrony bolszewików, które spędzają 9. i 12. kompanie. Jednak w wyniku przeciwuderzenia bolszewicy zmuszeni zostają do odwrotu.

4 czerwca 1920 - ciąg dalszy walk pod Antonowem, natarcie bolszewickiej brygady z 11. Dywizji przy wsparciu samochodu pancernego uzbrojonego w dwa km przełamuje pozycje 27. p.p.

5 czerwca 1920 - Samhorodek i Ozierna, przełamanie frontu przez bolszewików, sowieckie samochody pancerne powodują duże straty w III Brygadzie Jazdy, zwłaszcza w 12. p.uł. Kryzys następuje o godzinie 13, kiedy bolszewickie samochody ostrzeliwują z bliska stanowsika I plutonu 2. baterii 2. dak na szosie Ozierna-Śnieżna. Obecność samochodów pancernych po stronie bolszewickiej gen. Tadeusz Kutrzeba w "Wyprawie kijowskiej" komentuje tak: "duża ilość aut pancernych - zdobycz Budionnego na froncie Denikina, bogato wyposażonego przez Anglię i Francję - stanowi zaskoczenie". Liczbę sowieckich samochodów pancernych oceniano na 30.

8 czerwca 1920 - Stołpiszcze, wspierająca ogniem 56. p.p. 8. bateria 14. pap dwoma strzałami rozbija bolszewicki samochód pancerny. Wyróżniają się ppor. Krysztofiak i sierż. Cieślak. Załoga wozu poległa.

10-11 czerwca 1920 - droga Kijów-Żytomierz, rozpoczyna się ewakuacja wojska, ludności i sprzętu z Kijowa i Ukrainy. W straży przedniej posuwa się 6. ukraińska DP, za nią dwie kolumny po 50-60 ciężarówek poprzedzone samochodami pancernymi. Podczas akcji tabor motorowy 3. ciężkiej kompanii telegraficznej zostaje zniszczony i zdobyty przez sowiecką 14. Dywizję Jazdy. Budionny oskrzydla grupę przez Niechworoszcz-Panasówkę i w Czerwonej atakuje wraz z samochodami pancernymi. Znajdujący się w straży tylnej 2. szwadron 8. p.uł. szarżuje na kawalerię bolszewicka i ich samochody pancerne, ponosząc od ognia wielkie straty.

13 czerwca 1920 - Woronowce, grupa sowieckich samochodów pancernych rozbija idącą w straży tylnej 145 p. strz. kresowych 7. kompanię. Samochody jednak zostaja wkrótce spędzone z pola walki przez 18. pal.

14 czerwca 1920 - Kiczkiry, III batalion 4. p.strz.podh. nie wytrzymuje szarży kawalerii sowieckiej wspartej samochodem pancernym. W tym samym czasie w Starosielcach 17. p.uł. również toczy walke z kawalerią wsparta samochodami pancernymi, w wyniku której zmuszony zostaje do odwrotu.

22 czerwca 1920 - Zwiahel (Nowogród Wołyński), szosa Kowel-Żytomierz, 106. p.p. wraz z 2. baterią 7. pac odpiera natarcie dwóch bolszewickich pojazdów. Artylerzyści niszczą "wóz towarzyszący samochodowi pancernemu" (?).

28 czerwca 1920 - Korzec, rajd pojedynczego samochodu pancernego na pozycje 8. p.p. - wóz zmuszony do odwrotu. Tymczasem 2. bateria 3. pap leg. por. Eplera uszkadza kolejny samochód pancerny. Następuje kolejna faza odwrotu wojsk polskich. Jako ostatni samochodem pancernym wycofuje się gen. Leon Berbecki

9 lipca 1920 - odwrót znad Berezyny na linię Jasiołdy. Walka straży tylnej, w tym 4. baterii 14. pap z dwoma bolszewickimi samochodami pancernymi. Jeden zniszczony doszczętnie, drugi wycofuje się.

12-24 lipca 1920 - bój nad Zbruczem o szlak kolejowy Wołoczyska-Podwołoczyska, Po stronie polskiej udany opór stawia XXIV Brygada Piechoty wsparta przez pociąg pancerny "Piłsudczyk". Marian Kukiel w "Studiach operacyjnych - Bitwa pod Wołoczyskami" wyraża się o jego załodze krótko - "bardzo wysoka wartość bojowa". Po stronie bolszewickiej, oprócz licznej piechoty, w walce udział biorą dwa samochody pancerne i grupa pociągów pancernych: "Towariszcz Bela Kun", "Smiert’ Panam", "Aleksiejew" i "Krasnoarmiejec".

13 lipca 1920 - Tarakanowo k. Dubna, działon 4. baterii ppor. Wójcikiewicza 18. kresowego pap zmusza do wycofania sowiecki samochód pancerny.

16 lipca 1920 - obrona fortu Zahorce pod Dubnem. Działon ppor. Vorzimmera z 7. baterii 5 lwowskiego pap niszczy sowiecki samochód pancerny.

19 lipca 1920 - Smordwa, załamanie się ataku bolszewików z dwoma samochodami pancernymi w ogniu 2. baterii 18. kresowego pap.

22 lipca 1920 - Chryniki, nieudany wypad oddziałów 3. i 6. DP, powstrzymany przez bolszewików skutecznie wspieranych ogniem przez samochód pancerny.

28 lipca 1920 - Zaprudy-Kolonia. Jak podaje pułkowy "Zarys...", 64. p.p. "doznaje ciężkich strat od sowieckich samochodów pancernych".

30 lipca 1920 - Toporów, miejscowość zdobyta przez XXXVI Brygadę Piechoty przy wsparciu własnego samochodu pancernego.

10 sierpnia 1920 - Chołojów, kolumna 1 p.uł. zostaje zaszarżowana przez bolszewicką kawalerię i samochody pancerne, co powoduje odwrót ułanów z ciężkimi stratami.

12 sierpnia 1920 - jak podaje Władysław Sikorski w "Nad Wisłą i Wkrą" w dniu tym w składzie VIII Brygady Jazdy (5.A) znajduje się kilka (?) lekkich samochodów pancernych.

13 sierpnia 1920 - Radziechów, VII Brygada Jazdy toczy walki odwrotowe. Na tyły kolumny wpada bolszewicki samochód pancerny, powodując zamieszanie i panikę.

14 sierpnia 1920 - wg Sikorskiego stan broni pancernej 5.A wynosi: 46 czołgów (18. DP), 9 samochodów pancernych w Dywizji Jazdy gen. Karnickiego (Brygady VIII i IX), 2 pociągi pancerne w Grupie "Modlin".

15 sierpnia 1920 - rejon Drobin-Raciąż-Bielsk. Grupa 8 samochodów pancernych buszuje na sowieckich tyłach dezorganizując łączność, niszcząc tabory i znosząc ubezpieczenia. Staczają one bitwę z sowieckimi 157. i 158. pp, "Ruchliwością pomnażały swe siły", jak pisał Sikorski.  Trwało to następnych kilka dni.

16 sierpnia 1920 - Płońsk, 1. i 4. szwadron 1. p.szw. wsparte dwoma samochodami pancernymi odrzucają bolszewików aż za Ćwiklin.

19 sierpnia 1920 - Artasów, 3. bateria 2. dak bateria uszkadza bolszewicki samochód pancerny.

22 sierpnia 1920 - Łomża, pododdział pościgowy I baonu p. strz. kowieńskich wśród licznej zdobyczy znajduje m.in. samochód pancerny.

W międzyczasie rozpoczynają się walki z Litwinami o odzyskanie Wileńszczyzny:

7 września 1920 - uderzenie 3. p.uł. na Sejny. Pod Frączkami Litwini kontratakują przy wsparciu "dwóch kompanii samochodów pancernych" (?), jak odnotował kronikarz pułku.

Tymczasem rozwija się polska kontrofensywa na froncie bolszewickim:

9 września 1920 - skrzyżowanie dróg Małoryta-Kobryń i Brześć-Mokrany, baon 48. p.p., baon 32. p.p. i 2. bateria 11. pac niszczą nieustaloną liczbę samochodów pancernych. Tego samego dnia w Dworzyszczach, I batalion 64. p.p. walczy m.in. z dwoma bolszewickimi pociągami pancernymi i samochodem pancernym. Bolszewicy wycofują się.

10 września 1920 - natarcie na Kobryń, pluton 11. pap unieszkodliwia aż cztery bolszewickie samochody pancerne.

11-12 września 1920 - zagon pancerno motorowy na Kowel

14 września 1920 - na stacji Turzysk, 214 p.uł. zdobywa sowiecki pociąg pancerny "Krasnyj Kawalierist" i "parę samochodów ciężarowych i pancernych" jak zanotował historyk pułku. Okazuje się, że był to jeden samochód pancerny i jeden ciężarowy.

15 września 1920 - w tym dniu wg Tadeusza Kutrzeby ("Studia operacyjne - Bitwa nad Niemnem") w składzie 2. Armii znajdowało się: 16 "wozów pancernych" - 1 w IV Brygadzie Jazdy, 15 w 3. DPLeg., w składzie 4. Armii zaś: 18 "wozów pancernych" - wszystkie podległe bezpośrednio dowództwu Armii.

17 września 1920 - Klewań, pozycje 115. i 2. p.uł. zaatakowane zostają przez sowiecką piechotę z pociągiem pancernym, jednocześnie na szosie rówieńskiej pojawia się sowiecki samochód pancerny. Polacy zmuszeni są do opuszczenia wsi. W tym samym czasie pod Dobuczynem wychodzi natarcie 58 p.p. na batalion sowieckiej 51. BP wzmocnionej samochodami pancernymi.

19 września 1920 - Równe, dwa działony (podch. Kałczyński, plut. Królikowski) 1. baterii 7. dak "wysuwają działa pod ogniem bolszewickich ruchliwych samochodów pancernych przed własne linie". Tego samego dnia w rejonie Prużan i Zosimowicz 32. p.p. walczy z bolszewikami wspieranymi przez dwa samochody pancerne. Żołnierze obrzucają je granatami. Rezultatów tej akcji nie znamy. Niemal w tym samym czasie oddziały polskie forsują rzekę Hrywdę. Działon podch. Mokrzyckiego z I dywizjonu 11. pac niszczy wówczas sowiecki samochód pancerny.

12 października 1920 - Słuck, tuż przed zawieszeniem broni bolszewicy bezskutecznie próbują zdobyć miasto bronione przez 6. p.strz.podh. przy wsparciu dwóch samochodów pancernych.

Tomasz Basarabowicz