86 lat temu – 1 sierpnia 1935 roku – wbito pierwszą łopatę pod budowę kolei na Kasprowy Wierch. Jej budowa przebiegłą w rekordowym tempie – do przewiezienia pierwszych podróżnych na znajdujący się na wysokości 1987 m n.p.m. szczyt minęło zaledwie 227 dni. Budowa kolei, określanej przez wielu cudem przedwojennej techniki, nie obyła się jednak bez licznych protestów.
Inicjatorem przedsięwzięcia budowy kolei na Kasprowy Wierch był ówczesny prezes Polskiego Związku Narciarskiego i wiceminister komunikacji Aleksander Bobkowski. Działo się to zaledwie 45 lat po pierwszym wejściu na ten tatrzański szczyt, czego dokonali w 1890 roku Klimek Bachleda i Karol Potkański.
Już 15 marca 1936 roku miało miejsce wydarzenie, o którym wybitni taternicy z końca XIX w. nie mogli nawet marzyć, czyli pierwszy przejazd kolei na sam szczyt Kasprowego Wierchu. Tym samym swoją działalność rozpoczęła pierwsza kolej górska w historii Polski.
Budowa kolei, dzięki której Kasprowy Wierch jest dziś jednym z najpopularniejszych szczytów górskich w Tatrach, nie obyła się jednak bez protestów. Jeszcze przed rozpoczęciem budowy protestowali przeciwko niej liczne organizacje działające na rzecz ochrony tatrzańskiej przyrody.
W ślad za budową kolei na Kasprowy Wierch, w 1938 roku zbudowano także obserwatorium meteorologiczne na Kasprowym Wierchu, które dzisiaj - wraz ze stacją górną kolei - są najwyżej położonymi budynkami w Polsce.
Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej wybudowano także dwie inne górskie kolejki - na Górę Parkową w Krynicy i Gubałówkę. Pierwsza z nich rozpoczęła działalność 8 grudnia 1937 roku. Druga niewiele ponad rok później - 20 grudnia 1938 roku, a w tym przypadku budowniczy potrzebowali na uruchomienie kolejki linowo-terenowej zaledwie 168 dni.
W czasie II wojny światowej kolej linowa na Kasprowy Wierch była zarządzana przez oddział niemieckiego Ostbahnu w Krakowie natomiast koleje linowo-terenowe na Gubałówkę i Górę Parkową przeszły pod zarząd służb miejskich. Warto zaznaczyć, że przez całą wojnę na ścianie stacji górnej Kasprowego Wierchu znajdowała się, i znajduje się do dzisiaj, tablica orła wykutego w miedzi.
Historia kolei na Kasprowy Wierch kryje więcej ciekawostek. Związane są one nie tylko z jej dziejami, ale również postaciami, które skorzystały z niej udając się na Kasprowy Wierch.
Wśród tych najczęściej przywoływanych jest niezaplanowana wcześniej wizyta papieża Jan Paweł II, który wyjechał koleją na szczyt, zaskakując tym samym turystów i pracowników Polskich Kolei Linowych. Miała ona miejsce 6 czerwca 1997 roku, a papież-Polak pozostawił wówczas w księdze pamiątkowej wpis "Benedicite montes Dominum - Góry błogosławcie Pana". Jego wizytę upamiętnia dziś tablica na górnej stacji kolei linowej.
Dziś kolej, gruntownie zmodernizowana w 2008 roku, przewozi turystów na sam szczyt Kasprowego Wierchu pokonując ponad 4-kilometrową trasę w zaledwie kilkanaście minut. Z jej perspektywy doskonale można podziwiać tatrzańską przyrodę.
Aby przybliżyć odwiedzającym nie tylko ciekawe informacje na temat tatrzańskiej przyrody, zwierząt i roślinności oraz zjawisk pogodowych, ale także - historii kolei linowej uruchomiono akcję #StacjaEdukacja.
Osoby odwiedzające Kasprowy Wierch, zarówno wyjeżdżając koleją, jak i udając się na szczyt pieszo, mogą bezpłatnie skorzystać z usługi przewodników, którzy w oznakowanych miejscach codziennie prezentują liczne ciekawostki związane z Tatrami i Kasprowym Wierchem.
