Wybory 1938 roku - ostatni parlament II Rzeczpospolitej
Proces konsolidacji sanacji po śmierci Marszałka Piłsudskiego niespodziewanie zakłócił Walery Sławek. Po śmierci marszałka sejmu, Stanisława Cara, w czerwcu 1938 roku wybrano go marszałkiem, co nie odpowiadało ani Rydzowi-Śmigłemu, ani Mościckiemu.
W tej sytuacji prezydent rozwiązał sejm i zarządził nowe wybory. Odbyły się 11 listopada 1938 roku. Pomimo bojkotu opozycji frekwencja była wysoka - 67,1% uprawnionych.
Było to znacznym sukcesem sanacji. Sprzyjało jej związane z narastającą groźbą wybuchu wojny wzmożenie nastrojów patriotycznych w społeczeństwie i wyciszenie konfliktów społeczno - politycznych i narodowościowych. Pułkownik Sławek nie uzyskał mandatu. W ten sposób został ostatecznie wyeliminowany z walki o najwyższe godności w państwie, 3 kwietnia w następnym roku popełnił samobójstwo.
Ostatni parlament Rzeczypospolitej niczym się nie różnił od poprzedniego. Tworzyli go w większości posłowie i senatorowie z tego samego obozu rządzącego. Nie było w nim miejsca dla opozycji politycznej. Zgodnie z konstytucją kwietniową precyzującą, że państwo ma być dobrem wspólnym wszystkich obywateli, powinnością obywateli jest współdziałanie z państwem dla dobra zbiorowego, czynnikiem przewodnim w państwie jest elita, a jednolita i niepodzielna władza państwowa skupiona w instytucji prezydenta - stał się on atrapą, dekoracją rządów autorytarnych i przestał interesować opinię publiczną.
--
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 1999
