Zmiany ustawodawcze w II Rzeczpospolitej po wyborach 1930 roku
Obóz rządzący wykorzystał osłabienie i skłócenie opozycji politycznej do przeprowadzenia gruntownej reformy ustawodawstwa w Polsce.
Miała ona na celu przede wszystkim ograniczenie swobód obywatelskich oraz praw socjalno-ekonomicznych warstw pracujących i, w konsekwencji, utrwalenie autorytarnego charakteru państwa. W 1932 roku uchwalono dwie ustawy o zgromadzeniach i stowarzyszeniach, ograniczając prawo zrzeszania się i wolność zgromadzeń oraz poddając kontroli administracji państwowej życie polityczne społeczeństwa.
W następnym roku ogłoszono nową ustawę o samorządzie terytorialnym, ograniczającą znacznie udział młodych ludzi w pracach samorządu poprzez podniesienie granicy nabycia czynnego prawa wyborczego do 24 roku życia, a biernego prawa wyborczego - do 30 roku życia. Poddano również ściślejszej kontroli administracyjnej działalność samorządu terytorialnego.
Uchwalone wówczas ustawy o ustroju szkolnictwa oraz o szkołach akademickich ograniczały znacznie możliwości edukacyjne dzieci i młodzieży ze środowisk wiejskich i małych miast oraz autonomię szkół wyższych.
Restrykcyjne działania władz dotknęły również sądownictwa. Dekretem prezydenckim w 1932 roku zniesiono niezawisłość sędziowską i umożliwiono rządowi prowadzenie polityki personalnej w sądownictwie.
Następnie zniesiono autonomię samorządu adwokackiego i podporządkowano adwokaturę administracji państwowej. Skodyfikowano prawo karne oraz prawo handlowe, co współcześni odbierali również jako dążenie sanacji do dalszego utrudniania działalności opozycji, zwłaszcza w przypadku nowego kodeksu karnego wprowadzonego dekretem prezydenta. Zmieniono regulamin więzienny, odbierając prawa więźniom politycznym i wprowadzono sądy doraźne.
Uchwalono także szereg ustaw dotyczących spraw socjalnych wyraźnie pogarszających położenie warstw pracujących, m.in. zmniejszono zasiłki chorobowe i renty powypadkowe, wprowadzono dopłaty do lekarstw, wydłużono czas pracy z 46 do 48 godzin tygodniowo.
Nadanie bardziej rygorystycznego charakteru ustawodawstwu miało również na celu zapobieżenie nasilaniu się negatywnych zjawisk społecznych, będących skutkiem trwającego nadal kryzysu gospodarczego i prowadzących do osłabienia wewnętrznego państwa.
Źródło: "Wielka Historia Polski" Wydawnictwo Pinnex, Kraków 2000
