11 października 1919 r. W Wilnie otwarto Uniwersytet Stefana Batorego
Uniwersytet w Wilnie został wskrzeszony dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z sierpnia 1919. Napisano w nim: "Sławną uczelnię wileńską, przez Jezuitów w roku 1570 założoną, przez Stefana Batorego w roku 1578 do godności Uniwersytetu podniesioną, przez Komisję Edukacji Narodowej zreformowaną, staraniem Adama Czartoryskiego odnowioną, a brutalną przemocą despoty rosyjskiego bezprawnie w swych czynnościach zawieszoną, powołuje po kilkudziesięcioletniej przerwie do wznowienia wiekopomnej działalności, a czynię to, by w imię prawdziwej swobody nawiązać odwieczną złotą nić cnoty, wiedzy i kultury, zerwaną dzikim gwałtem".
Decyzja władz odrodzonej Polski była potwierdzeniem aspiracji Polaków mieszkających w Wilnie. Już w 1918 roku Komitet Edukacyjny przygotował uchwałę, którą przyjął Komitet Narodowy w Wilnie: "(...)zważywszy, że zniesienie Uniwersytetu było wtrąceniem kraju w stan barbarzyństwa i ciemnoty, było krzyczącym bezprawiem przeciwko kulturze narodowej i ogólnoludzkiej; (...)stwierdzając nie przedawnione prawa Narodu Polskiego do posiadania w Wilnie własnej wszechnicy i do rewindykowania posiadanych, niegdyś przez Polski Uniwersytet Wileński gmachów, fundacji i zapisów, pomocy naukowych, bibliotek i zbiorów, ogłasza niniejszym ponowne powołanie do życia, zamkniętego w r. 1832 Uniwersytetu, który posiada już tylko wiekowe i tak wielkie wobec kultury tradycje".
Od stycznia 1919 roku działała Komisja Organizacyjno-Rewindykacyjna pod przewodnictwem prof. Józefa Ziemackiego, który został mianowany Rektorem Tymczasowym i stanął na czele tymczasowego Senatu Akademickiego.
Po wkroczeniu do Wilna wojska polskiego prof. Ziemacki przedstawił Józefowi Piłsudskiemu plany przywrócenia do życia Uniwersytetu w Wilnie. Dzięki osobistemu poparciu Naczelnego Wodza Komisariat Generalny Ziem Wschodnich przekazał pieniądze niezbędne do prowadzenia prac związanych z odbudową Uniwersytetu.
Uniwersytet Wileński został ponownie otwarty 11 października 1919 r. Uroczystości połączono z inauguracją roku akademickiego. W kaplicy Ostrej Bramy odprawione zostało przez ks. metropolitę krakowskiego Adama Sapiehę nabożeństwo. Uroczystości odbyły w obecności całego senatu uczelni, wojska i tłumów Wilnian, przybył na nie Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, syna Adama Mickiewicza - Władysław, najwyżsi dostojnicy duchowni i świeccy z całej Polski oraz delegacje wszystkich polskich uczelni.
Marszałek wręczając insygnia władzy akademickiej: berło i łańcuch, złożył życzenia - Quod felix, faustum, fortunamtumque sit (Oby to było szczęśliwe, sprzyjające i pomyślne). Pod aktem wskrzeszenia Uniwersytetu podpisy złożyli: Józef Piłsudski, generalny komisarz Ziem Wschodnich Jerzy Osmołowski, marszałek sejmu Wojciech Trąpczyński oraz rektor, biskupi i generalicja.
Pierwszym rektorem mianowano prof. Michała M. Siedleckiego, zoologa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Początkowo na nowej uczelni działały wydziały: humanistyczny, teologiczny, prawa i nauk społecznych, sztuk pięknych, matematyczno-przyrodniczy i lekarski z oddziałem farmaceutycznym. Liczba studentów w roku akademickim 1919/20 wynosiła zaledwie 547.
AS
