12 sierpnia 1914 r. Do Kielc wkracza 1 Kompania Kadrowa strzelców Józefa Piłsudskiego
1 Kompania Kadrowa przekroczyła granicę zaboru rosyjskiego 6 sierpnia. Celem Józefa Piłsudskiego było wywołanie powstania w Królestwie. 12 sierpnia do Kielc wkroczył I batalion legionów (w składzie: 1 Kompania Kadrowa, druga - dowodzona przez Stanisława Tessaro „Zosik” i trzecia kompania - po dowództwem Wacława Wieczorkiewicza „Scaevola”) dowodzony przez Kazimierza Herwina-Piątka. Oddziały liczyły ok. 400 strzelców.
Strzelec Stanisław Waligóra-Hempel tak opisał wejście żołnierzy Piłsudskiego do miasta: "Kielce nie oczekiwały nas wcale, nie były przygotowane na te zdarzenia, których miały zostać teatrem. Nastrój był niezdecydowany i wszystko zależało od tego, jakim będzie pierwsze wrażenie, pierwsze przyjęcie. Ostatecznie na wieść tym, że »nasi« są już blisko spora gromadka ludzi, wśród której przeważały panie, zebrała się u rogatki krakowskiej".
"Mijamy przedmieście, przez bramę krakowską wkraczamy do miasta. Prężymy się bohatersko, idziemy paradnym krokiem, śpiewamy Mazurka Dąbrowskiego. Myślimy, że widok pierwszego oddziału wojska polskiego poruszy mieszkańców Kielc. Doznajemy jednak uczucia dziwnej przykrości, zawodu, pomieszanych ze wstydem. Niezbyt liczna na trotuarach publiczność skupia się z wyrazem strachu i zakłopotania na twarzy. Niektórzy mężczyźni z lekka jakby z lękiem unoszą kapelusze. Parę nieśmiałych stłumionych okrzyków. Kierujemy się ku dworcowi. Z otwartych na piętrach okien spada w szeregi kilka róż...". - wspominał Miłosz Grodzicki.
Strzelcy obsadzili strategiczne punkty miasta. Podczas zajmowania dworca kolejowego doszło do strzelaniny z rosyjskim samochodem pancernym. W potyczce zginęło kilku Rosjan z załogi samochodu.
Raport o zajęciu Kielc złożył Komendantowi Józefowi Piłsudskiemu Czesław Bankiewicz.
Następnego dnia strzelcy zagrożeni okrążeniem przez Moskali wycofali się z Kielc przez Słowik do Chęcin. Dowództwo obejmuje Edward Śmigły-Rydz a Batalion Kadrowy zostaje przemianowany na batalion III.
Rosjanie po zajęciu Kielc nałożyli na miasto kontrybucję grożąc zbombardowaniem miasta.
AS
