16 kwietnia 1927 r. Pierwsza radiowa transmisja hejnału z wieży kościoła Mariackiego
Najstarsza nadawana do dziś cykliczna audycja radiowa na świecie narodziła się 89 lat temu. 16 kwietnia 1927 r. Polskie Radio po raz pierwszy nadało na żywo transmisję odegrania hejnału z wieży mariackiej.
Melodia hejnału popłynęła z odbiorników radiowych o godz. 12. Radio w Polsce miało wówczas zaledwie dwa lata, a od roku nadawała swój program regionalna rozgłośnia w Krakowie.
Średniowieczna melodia kojarzona jest przez wszystkich z legendą o trębaczu z wieży mariackiej, który ostrzegł krakowian przed najazdem tatarskim i zginął od strzały mongolskiego łucznika. Mniej rozpowszechniona jest wersja wiążąca pojawienie się hejnału z przybyciem do Krakowa króla Ludwika Węgierskiego (słowo hejnał wywodzi się z język węgierskiego).
Hejnał mariacki rozlega się co godzinę. Strażacy wygrywając melodię na cztery strony świata: dla króla, władz miasta, gości przybywających do Krakowa i kupców (w innej wersji: dla komendanta straży pożarnej).
Zdarzały się odstępstwa od tradycji wygrywania hejnału na trąbce. Grano go m.in. na saksofonie, czy organkach. 3 kwietnia 2005 r., nazajutrz po śmierci Jana Pawła II, zamiast hejnału trębacz odegrał pieśń żałobną "Łzy Matki".
W 70. Rocznicę bitwy pod Monte Cassino zanim z wieży mariackiej rozległa się właściwa melodia, trębacz odegrał "Czerwone maki...". Było to nawiązanie do wydarzenia z 18 maja 1944 r., kiedy po zdobyciu ruin klasztoru na Monte Cassino żołnierz II Korpusu Polskiego odegrał krakowski hejnał.
Wielowiekowa tradycja grania hejnału, który zyskał miano drugiego hymnu Polski, została przerwana w czasie niemieckiej okupacji Krakowa podczas II wojny światowej (choć od 24 grudnia 1941 r. trębacz mógł powrócić na wieżę mariacką).
We wrześniu 2012 r. ówczesny dyrektor Programu 1 Polskiego Radia zdecydował o skróceniu transmisji hejnału. Zamiast trwającej cztery minuty audycji, zawierającej pełne, czterokrotne odegranie melodii, postanowiono nadawać tylko raz odtrąbiony hejnał. Decyzję, tłumaczoną potrzebą lepszego wykorzystania czasu antenowego, mocno oprotestowali miłośnicy tradycji z Krakowa i z całej Polski.
Od stycznia br. Polskie Radio przywróciło transmisję hejnału mariackiego w pełnej wersji, granej na cztery strony świata. Żadna inna audycja radiowa na świecie nie może poszczycić się tak długim rodowodem.
NH
