16 lipca 1932 r. Na Wyspę Niedźwiedzią wyrusza pierwsza polska wyprawa Roku Polarnego
W naukowym programie II Międzynarodowego Roku Polarnego 1932/33 uczestniczyło 40 państw - w tym także Polska. Skromna trzyosobowa ekspedycja wyruszyła w składzie: Czesław Centkiewicz (inżynier, elektryk, pracownik Państwowego Instytutu Meteorologicznego), Władysław Łysakowski (absolwent geofizyki lwowskiego uniwersytetu, meteorolog) i Stanisław Siedlecki (student fizyki i matematyki UJ). Celem wyprawy była wyspa na Morzu Barentsa - Bjórnoya, Wyspa Niedźwiedzia.
Naukowcy mieli się zająć badaniami meteorologicznymi, pomiarami natężenia promieni słonecznych, magnetyzmu ziemskiego, zorzy polarnej i elektryczności atmosferycznej. Wyprawa borykała się trudnościami finansowymi. Kierownik wyprawy, Czesław Centkiewicz, pisał o nich w książce "Wyspa mgieł i wichrów" (1934), która była relacją z ekspedycji: "Obliczyliśmy, że zaopatrzenie w kraju musiałoby kilkakrotnie przewyższać nasze bardzo skromne możliwości finansowe. Ustaliliśmy więc zasadę: co się da, kupić w kraju, a resztę, możliwie najtaniej, nabyć w Kopenhadze".
Sprzęt do badań naukowych i zapasy umieszczono w 140 skrzyniach. Już na miejscu naukowcy musieli samodzielnie przygotować budynek do przechowywania sprzętu i oprócz prowadzenia pomiarów także polować i zmagać się z mrozem i wiatrem. Podział zadań ustalono jeszcze w kraju: Centkiewicz zajmował się obserwacjami radiometeorologicznymi; Łysakowski - rejestrował magnetyzm ziemski, a Siedlecki - prowadził obserwacje meteorologiczne. Polskim polarnikom udało się przeprowadzić zaplanowane pomiary i obserwacje, a ich opracowane wyniki zostały wydane drukiem w 1936 r. Do kraju powrócili 3 września 1933 roku. "Opuszczając skaliste, ponure brzegi wyspy, która w ciągu 400 niezapomnianych dni była mi domem, wiedziałem, że kiedyś powrócę jeszcze na Daleką Północ, że muszę powrócić. Los był mi łaskaw - niedługo czekałem" - pisał Czesław Centkiewicz, który oprócz prowadzenia pracy naukowej stał się później autorem popularnych książek o wyprawach na Daleką Północ.
AS
