16 marca 1942 r. Akcja Reinhard: Deportacja lubelskich Żydów do obozu zagłady w Sobiborze

Na zajętych przez Niemców w 1939 roku polskich ziemiach mieszkało około 2,5 mln Żydów. Po tym, jak na początku 1942 roku naziści podjęli decyzję o zagładzie narodu żydowskiego (Endlösung der Judenfrage), na ziemiach Generalnego Gubernatorstwa zaczęły powstawać obozy zagłady ze stacjonarnymi komorami gazowymi, umożliwiającymi masowe zabijanie Żydów. Wcześniej ludność żydowską rozstrzeliwano i gazowano spalinami w specjalnie przystosowanych do tego samochodach.

Przygotowania do Akcji Reinhard podjął jesienią roku 1941 Odilo Globocnik, dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim. Niemiec znany był ze swej nienawiści do Żydów, a jego szefowie doceniali "innowacyjność" Globocnika w mordowaniu pogardzanej przez zbrodniarza nacji.

Globocnikowi w realizacji Akcji Reinhard pomagali odpowiadający za deportację ludności żydowskiej do obozów zagłady Hermann Hoefle oraz kierujący lubelskim Inspektoratem SS ds. Oddziałów Specjalnych Christian Wirth.

Mówiąc o Akcji Reinhard nie możne nie wspomnieć o szeregowych wykonawcach zbrodniczego planu. Byli to członkowie SS-Sonderkommandos Einsatz Reinhardt, do których zaciągano przeważnie jeńców sowieckich w niewoli niemieckiej. Szkoleni w Trawnikach tzw. Hiwis nazywani byli później "żołnierzami ostatecznego rozwiązania" i słynęli z bestialskiego okrucieństwa.

To właśnie oni oraz ich niemieccy komendanci nadzorowali pierwszy transport do Bełżca, który wyruszył z lubelskiego getta nad ranem 16 marca 1942 roku.

Po wyjściu z bydlęcych wagonów wyczerpani Żydzi byli zmuszani do zdeponowania zabranych ze sobą przedmiotów, głównie kosztowności, oraz rozebrania się. Kierowano ich do komór gazowych, przekonując, że czeka ich kąpiel i dezynfekcja. Tam zagazowywano w ciągu 10-20 minut gazem spalinowym bądź cyklonem B.

Zmarłym wyrywano złote i srebrne zęby, a kobietom obcinano włosy. Ciała zamordowanych chowano, a w drugim etapie palono. Popioły zakopywano, rozrzucano bądź wrzucano do rzek.

W następnych latach trwały masowe wywózki ludności żydowskiej do obozów zagłady w Bełżcu, Treblince i Sobiborze. W ramach Akcji Reinhardt Żydów zabijano także w obozach na Majdanku i w Auschwitz-Birkenau oraz w ośrodkach pracy przymusowej w Trawnikach, Poniatowej, Kraśniku i Budzyniu.

W czasie Akcji Reinhardt w Generalnym Gubernatorstwie wymordowano około dwa miliony Żydów. Szacuje się, że w czasie II wojny światowej Niemcy zamordowali 6 milionów przedstawicieli narodowości żydowskiej - z tego 5 milionów w obozach zagłady wybudowanych przez nazistów na okupowanych ziemiach polskich.

AW