18 grudnia 1978 r. Inauguracyjne posiedzenie Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa
Niszczejące zabytki Krakowa stały się przedmiotem zainteresowania władz dopiero, gdy 8 września 1978 r. podczas Sesji Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO w Waszyngtonie wpisano historyczne centrum Krakowa na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO.
W konsekwencji, Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu powołał Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK) liczący 176 osób. Jednocześnie ustanowiono Narodowy Fundusz Odnowy Zabytków Krakowa, którym SKOZK dysponował.
W budżecie państwa znalazła się wówczas stała pozycja z przeznaczeniem na odnowę krakowskich zabytków. W 1985 roku Sejm PRL w drodze ustawy powołał i oddał do dyspozycji SKOZK istniejący do dziś Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
Spotkanie inaugurujące działalność SKOZK odbyło się w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego na Wawelu z udziałem Henryka Jabłońskiego, ówczesnego przewodniczącego Rady Państwa i zarazem pierwszego przewodniczącego SKOZK (piastował tę funkcję w latach 1978 - 1990). Patronat honorowy miał objąć Edward Gierek, który jednak odmówił.
Partia traktowała SKOZK jako swój sukces i sposób na wkupienie się w łaski krakowian. Podkreślano znaczącą rolę Kazimierza Barcikowskiego, I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie, w powołaniu komitetu i zaangażowanie Henryka Jabłońskiego. Mimo nadania inicjatywie charakteru politycznego, umożliwiła bardziej skuteczne ratowanie zabytków Krakowa i rozpowszechniła tę ideę na świecie w środowiskach Polonii.
Po Henryku Jabłońskim pracami SKOZK kierowali Stanisław Lem (od 14 lutego 1990 r. do 13 maja 1991 r.) oraz Tadeusz Chrzanowski (od 13 maja 1991 r. do 18 kwietnia 2005 r.). Wśród osobistości działających w Komitecie należy wymienić Karola Estreichera, Jerzego Szablowskiego, Andrzeja Fischingera, Wiktora Zina czy Lecha Kalinowskiego.
Od kwietnia 2005 r. funkcję przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa pełni prof. Franciszek Ziejka - polonista i historyk kultury, były rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wszyscy członkowie SKOZK pracują całkowicie społecznie, nie pobierając wynagrodzenia.
Komitet dokonuje oceny i selekcji składanych przez właścicieli zabytków wniosków o dotacje z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, dzieli publiczne środki i sprawuje nadzór nad działaniami konserwatorów. Fundusze na prace rewaloryzacyjne pochodzą niemal w całości z budżetu państwa i są przekazywane przez Kancelarię Prezydenta RP. Dzięki temu Komitet może każdego roku finansować prace w ponad 100 obiektach wpisanych do rejestru zabytków.
AS
