​19 marca 1920 r. Józef Piłsudski Pierwszym Marszałkiem Polski

Przyznanie Józefowi Piłsudskiemu stopnia Marszałka napotykało na wiele trudności. Ostatecznie wojsko, nie patrząc na sprzeciw Sejmu, poprosiło swego wodza o przyjęcie godności.

Przypomnijmy, że Józef Piłsudski kończył legionową służbę w stopniu brygadiera - nieznanym polskiej hierarchii wojskowej. Jednocześnie, w siłach zbrojnych odrodzonej Polski było wielu dowódców o wyższej od Piłsudskiego szarży. Pewnie z tego powodu unikał on polskiego munduru, a zwracano się do niego jak w legionowych czasach: "Komendancie".

Sytuacja stawała się na tyle niezręczna, że latem 1919 roku ówczesny minister spraw wojskowych generał Józef Leśniewski, w imieniu wojska i Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej, poprosił Sejm o przyznaniu Piłsudskiemu stopnia "Pierwszego Marszałka Polski".

Reklama

Zdominowany przez niechętną Piłsudskiemu prawicę Sejm odrzucił prośbę. Konwent seniorów odpowiedział generałowi Leśniewskiemu, że nominacja byłaby "przedwczesna". Jak napisał w książce "Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg" Bohdan Urbankowski, "to było po prostu obraźliwe". Dodatkowo, posłowie endeccy argumentowali, że stopień raczej należy się generałowi Józefowi Hallerowi.

Generał Leśniewski i zdominowana przez wojskowych Ogólna Komisja Weryfikacyjna nie zamierzała jednak poddać się sejmowemu dictum. 26 lutego 1920 roku postanowiono, że stopień Marszałka zostanie jednak przyznany.

Stało się to 19 marca 1920 roku, w dniu imienin Komendanta, kiedy to przedstawiciele Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej stawili się u Piłsudskiego i poprosili go o przyjęcie nominacji na "Pierwszego Marszałka Polski". Wódz oczywiście nie odmówił podkomendnym, a kilka godzin później wydał krótki, ale treściwy dekret wojskowy: "Stopień Pierwszego Marszałka Polski przyjmuję i zatwierdzam".

Wręczenie buławy marszałkowskiej odłożono jednak w czasie (na datę 14 listopada), a to z powodu braku buławy. W międzyczasie ogłoszono konkurs na jej projekt, który wygrał profesor złotnictwa i grafiki Mieczysław Kotarbiński z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Jak pisze Urbankowski, buława wzorowana była na tych hetmańskich, "srebrna, cyzelowana złotem".

Piłsudski przyjął stopień Marszałka i buławę podczas pierwszych uroczystości z okazji odzyskania niepodległości na Placu Zamkowym w Warszawie.

Na część Marszałka wiwatowały tłumy i żołnierze. Co znamienne, na uroczystości nie pojawili się premier Wincenty Witos i endecki marszałek Sejmu Wojciech Trąmpczyński.

INTERIA.PL
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy