2 lipca 1949 r. Ustanowiono Order Budowniczych Polski Ludowej
W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej było to najwyższe odznaczenie państwowe.
Ustanowionym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z 2 lipca 1949 roku Orderem Budowniczych Polski Ludowej nagradzano za "wyjątkowe zasługi położone dla dzieła budowy Polski Ludowej". "Wyjątkowymi zasługami" były "wybitna działalność albo wybitne czyny" w takich dziedzinach, jak rozwój gospodarki narodowej, oświaty, nauki, kultury i sztuki, podniesienie obronności kraju czy zdrowotności i kultury fizycznej narodu, wreszcie służba publiczna.
Od 1952 roku order nadawany był przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (wcześniej przez Radę Państwa) nie tylko osobom fizycznym, ale instytucjom (Związkowi Bojowników o Wolność i Demokrację) czy jednostkom terytorialnym (np. miastom i województwom).
Jak wyjątkowy był to order świadczy fakt, że przyznano go zaledwie 305 osobom, jednej organizacji, czterem województwom i pięciu miastom.
Wśród uhonorowanych tym peerelowskim odznaczeniem byli m.in. Bolesław Bierut, Władysław Broniewski, Józef Cyrankiewicz, Ksawery Dunikowski, Władysław Gomułka, Jarosław Iwaszkiewicz, Wojciech Jaruzelski, Czesław Kiszczak, Tadeusz Kotarbiński, Witold Lutosławski, Mieczysław Moczar, Wincenty Pstrowski (pośmiertnie), Konstanty Rokossowski, Florian Siwicki, Marian Spychalski, Karol Świerczewski (pośmiertnie) czy Michalina Tatarkówna-Majkowska.
Odznaczono również Łódź, Wrocław, Poznań, Kraków, Warszawę czy województwo katowickie.
Zaprojektowany przez profesora Michała Bylinę i Wojciecha Jastrzębskiego Order Budowniczych Polski Ludowej wykonany był ze złota i miał kształt ośmiopromiennej gwiazdy. W środku orderu znajdowała się okrągła tarcza w kolorze szafirowym z umieszczoną na niej wizerunkiem robotnika. W prawej ręce dzierżył on czerwony sztandar, a w lewej młot.
Odznaczenie noszono na lewej stronie piersi, w kolejności jako pierwszy od prawej strony.
Order Budowniczych Polski Ludowej przestano przyznawać po roku 1985. Ustawa z 16 października 1992 roku ostatecznie zniosła to reżimowe odznaczenie.
Na koniec oddajmy, że dziś na aukcjach Order Budowniczych Polski Ludowej kosztuje 20-30 tysięcy złotych,. Natomiast wczesna wersja odznaczenia, z czasów Bolesława Bieruta, wyceniana jest nawet na 50 tysięcy złotych.
