2 września 1931 r. Polska przystąpiła do traktatu Spitsbergeńskiego

Podpisany w Paryżu 9 lutego 1920 r. traktat dotyczył przynależności państwowej archipelagu Svalbard. Stanowił on, że Spitsbergen - łącznie z wyspą Niedźwiedzią - jest integralną częścią terytorium Norwegii. W ten sposób doceniono duże zaangażowanie Norwegii w prace naukowe - geologiczne i kartograficzne prowadzone na wyspach. ​

Traktat podpisały jako pierwsze Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Japonia, Stany Zjednoczone, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy. Ponad trzydzieści innych państw stało się sygnatariuszami traktatu w latach późniejszych, w tym także Polska (1931 r.) i Związek Sowiecki (1924 r.). Do 1940 roku podpisało go 30 państw, a do 2008 - 49 krajów.

Na mocy traktatu  sygnatariusze uzyskiwali prawo do prowadzenia badań naukowych i działalności gospodarczej na wyspach archipelagu.

"Okręty i przynależni wszystkich Wysokich Umawiających się stron będą dopuszczeni jednakowo do wykonywania prawa połowu i polowania". Ponadto "wszelka publiczna stacja telegrafu bez drutu, urządzona, lub która będzie urządzona (...) winna być zawsze dostępną, na stopie bezwzględnej równości, dla komunikowania się okrętów pod wszelkiemi banderami (...)". Uznano, że należy wybudować na wyspach międzynarodową stację meteorologiczną i określić warunki prowadzenia działalności badawczej.

Reklama

Możliwości gospodarcze, jakie daje traktat, wykorzystują jedynie Norwegia i Rosja. Inne państwa sygnatariusze prowadzą na wyspach wyłącznie prace naukowe.

Przed II wojną światową Polacy zorganizowali na Spitsbergen trzy ekspedycje w latach 1934, 1936 i 1938. W 1978 roku Polska założyła stałą stację naukową na Spitsbergenie - Hornsund.

Spitsbergen miał pozostać obszarem zdemilitaryzowanym, jednak w czasie II wojny światowej umowa została złamana przez Niemców, którzy po zajęciu Norwegii zamierzali opanować Spitsbergen, gdzie ulokowana była stacja meteorologiczna, zbierająca dane niezbędne dla hitlerowskiej marynarki wojennej.

Walki toczono do końca 1944 roku.

AS

INTERIA.PL
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy