20 stycznia 1971 r. Decyzja o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie
Zamek Królewski od pierwszy dni II wojny światowej był celem ataków lotnictwa niemieckiego i artylerii. 17 września 1939 roku stanął w płomieniach. Pracownicy muzeum ratowali najcenniejsze zbiory sztuki oraz wyposażenia sal zamkowych. Zamek został całkowicie zniszczony przez Niemców w czasie powstania warszawskiego we wrześniu 1944 r.
Po zakończeniu wojny parokrotnie podejmowano próby odbudowy Zamku, brakowało jednak poparcia politycznego dla tej idei. W 1945 roku powołano z inicjatywy prof. Jana Zachwatowicza Pracownię Odbudowy Zamku, jednak plany odbudowy zabytku z przeznaczeniem na siedzibę władz państwa spaliły na panewce, gdy konserwatorzy nie zgodzili się by Gabinet Marmurowy stał się miejscem urzędowania Bolesława Bieruta.
W późniejszych latach planowano przeznaczenie odbudowanego Zamku na siedzibę Rady Ministrów, rozważano także umieszczenie tam muzeum tysiąclecia. Żaden z pomysłów nie został zrealizowany, plac wyłożono kamiennymi płytami, a o tym, że stał tam kiedyś Zamek świadczyły tylko resztki ruin.
Decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie podjęło w 1971 roku Biuro Polityczne KC PZPR. Miało to świadczyć o nowym stylu rządzenia ekipy Edwarda Gierka i zjednać towarzyszom ze Śląska mieszkańców Warszawy.
Pierwsze posiedzenie Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, który miał kierować pracami i prowadzić zbiórkę pieniędzy, odbyło się 26 stycznia 1971 r. Na jego czele stanął I sekretarz Komitetu Warszawskiego PZPR Józef Kępa, a wiceprzewodniczącym został zasłużony muzealnik prof. Stanisław Lorentz.
Zdecydowano, że odbudowa będzie przeprowadzona z funduszy społecznych. Opracowanie projektu oraz wykonanie prac zlecono Przedsiębiorstwu Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków. Zespół projektantów, którym kierował prof. Jan Bogusławski, miał za zadanie odtworzyć bryłę i układ wnętrz budynku w kształcie sprzed 1939 roku oraz wkomponować zachowane elementy w ich dawne miejsce.
Najlepiej zachował się wystrój Sali Rycerskiej i Gabinetu Marmurowego. Ponadto przetrwało wojnę ponad 300 obrazów (m.in. poczet królów polskich Marcella Bacciarellego, 24 dzieła Belotta Canaletta), 60 rzeźb, ponad 100 mebli, tron i insygnia królewskie.
Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie wystąpił z apelem do Polaków w kraju i na obczyźnie, szczególnie zwracając się do Warszawiaków. "(...)Zamek Królewski będzie odbudowany. Podniesiemy go z ruin wspólnym, narodowym wysiłkiem. W tym wielkim dziele nie może zabraknąć nikogo, kto czuje i myśli po polsku. (...)Niech każdy wzniesie po cegle, a razem stworzymy z odbudowanego Zamku nowy wielki symbol narodowej jedności. Niech każda złotówka będzie symbolem przywiązania do tradycji narodowych i poczucia więzi narodowej wszystkich Polaków. Wbrew wszelkim dziejowym burzom i nawałnicom, nad wiślaną skarpą znów wzniesie się w górę pomnik naszej niezawisłej państwowości - Zamek Królewski".
Ze składek społecznych i datków Polonii zebrano w sumie 1 mld zł i ponad 800 tys. dolarów oraz liczne dary na wyposażenie wnętrz.
Prace budowlane rozpoczęto we wrześniu 1971 roku. 30 sierpnia 1984 roku dokonano uroczystego otwarcia Zamku i udostępnienie wnętrz publiczności.
AS
