21 stycznia 1919 r. Powstańcy styczniowi uhonorowani przez Józefa Piłsudskiego
"Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 roku są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy" – pisał Józef Piłsudski w rozkazie nadającym weteranom powstania styczniowego uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego.
Specjalny rozkaz został wydany przez Naczelnika Państwa 21 stycznia 1919 roku i przyznawał weteranom walk z lat 1863 i 1864 prawo "noszenia munduru wojsk polskich w dni uroczyste". O powstańcach Piłsudski wyraził się jako o "Ojcach i Kolegach".
Dla osób znających życiorys przyszłego Marszałka, rozkaz nie był zaskoczeniem. Piłsudski - jak sam stwierdził - "był wychowywany wśród wspomnień roku 1863".
Ojciec Naczelnika Państwa Józef Wincenty był podczas powstania w 1863 roku komisarzem Rządu Narodowego na powiat rosieński. Po stłumieniu powstania, uchodząc przed prześladowaniem ze strony Rosjan, Józef Wincenty Piłsudski uciekł ze Żmudzi na Litwę, gdzie też kilkakrotnie zmieniał miejsce pobytu.
Józef Piłsudski nie zapomina o powstańczych tradycjach i jeszcze przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę wydaje w 1912 roku "Zarys historii militarnej powstania styczniowego".
W 50. rocznicę zrywu styczniowego odpłaca powstańcom za ich poświęcenie.
"50 lat temu ojcowie nasi rozpoczęli walkę o niepodległość Ojczyzny. Szli nie w lśniących mundurach, lecz w łachmanach i boso, nie w przepychu techniki, lecz z strzelbami myśliwskimi i kosami na armaty i karabiny. Prowadzili wojnę rok cały, pozostając, jako żołnierze, niedoścignionym ideałem zapału, ofiarności i trwania w nierównej walce, w warunkach fizycznych jak najcięższych" - mówił Naczelnik Państwa.
Ustawą z 18 grudnia 1919 roku powstańcom - także tym z roku 1831 i 1848 - nadano honorowy stopień podporucznika albo potwierdzono wyższe stopnie oficerskie. Prawa przyznano 3644 osobom.
Ubrani w charakterystyczne granatowe surduty z wyłogami, ozdobieni biało-czerwoną kokardą i noszący słynne rogatywki ze srebrnym orłem, weterani powstania styczniowego cieszyli się szacunkiem polskiego społeczeństwa.
AW
