22 marca 1887 r. Aresztowanie Józefa Piłsudskiego przez carską policję
Związanie się ze spiskowcami z rosyjskiej Frakcji Terrorystycznej Narodnej Woli nie wyszło Józefowi Piłsudskiemu na dobre. Przyszły Marszałek odrodzonej Polski został oskarżony o współudział w zamachu na cara Aleksandra III.
Po nieudanym zamachu na cara Aleksandra III carska policja przeprowadziła wnikliwe śledztwo. W trakcie dochodzenia natrafiono na ślad prowadzący do Józefa Piłsudskiego, u którego pomieszkiwali w Wilnie konspiratorzy Orest Goworuchin i Michał Kanczer. Jednocześnie Piłsudski nie miał najmniejszej informacji na temat carobójczych planów Narodnej Woli.
Przyszłego Marszałka "wsypał" przesłuchiwany przez carskich agentów Kanczer, który ujawnił wileński adres Piłsudskiego. 22 marca 1887 roku, złamany w czasie przesłuchania konspirator, któremu towarzyszyli policjanci w cywilnych ubraniach, wskazał dom, w którym nocował. Piłsudskiego tam jednak nie było.
Kanczer zaprowadził carskich agentów do kolejnego lokalu, tym razem mieszkania Tytusa Paszkowskiego. Tam właśnie aresztowano Piłsudskiego, którego osadzono w wileńskim więzieniu przyklasztornym.
"Po latach legenda 'ustaliła' dokładnie, iż przyszły Marszałek siedział w tej samej celi, co ongiś Adam Mickiewicz i bohaterowie 'Dziadów'" - napisał w biografii "Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg" historyk Bohdan Urbankowski.
Następnie nieświadomy spiskowiec został przewieziony do twierdzy Pietropawłowskiej w Newie. W trakcie przesłuchań Piłsudski nie przyznawał się do współudziału w zamachu, jednocześnie - jak pisze Urbankowski - "odpowiadał spokojnie (...) nie wygłaszał antyrządowych przemówień. O niczym nie wiedział, nie miał pojęcia komu ani po co udzielał gościny, ale też nikogo nie potępiał i od nikogo się nie odcinał ".
20 kwietnia w trybie administracyjnym, który umożliwiał błyskawiczne skazanie bez mowy prokuratorów i obrońców, Piłsudskiego skazano na 5 lat zesłania do wschodniej Syberii.
AW
