23 listopada 1971 r. Przywrócenie obywatelstwa polskiego oficerom PSZ na Zachodzie
W 1946 roku Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej kierowany przez Edwarda Osóbkę-Morawskiego pozbawił obywatelstwa polskiego 76 oficerów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w tym generałów Władysława Andersa, Stanisława Maczka i Stanisława Kopańskiego.
Jedna uchwała dotyczyła 76 oficerów, którzy wstąpili do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia (Polish Resettlement Corps), jednostki Armii Brytyjskiej zajmującej się przysposobieniem zdemobilizowanych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie do życia cywilnego i rozmieszczenia ich na terytorium Wielkiej Brytanii lub poza jej granicami.
Było to konieczne wobec rozwiązania przez Brytyjczyków Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po uznaniu przez mocarstwa Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.
Wśród oficerów pozbawionych obywatelstwa polskiego znaleźli się generałowie dywizji: Stanisław Kopański - szef Sztabu Naczelnego Wodza, Stanisław Maczek - dowódca I Korpusu Polskiego; generałowie brygady: Antoni Chruściel - zastępca szefa Sztabu Naczelnego Wodza do spraw ogólnych, Tadeusz Malinowski - szef Biura Funduszu Społecznego Żołnierzy, Karol Masny - szef Służby Pieniężnej MON.
Gen. dywizji, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, Władysław Anders został pozbawiony obywatelstwa polskiego osobną uchwałą. Znalazło się w niej szczegółowe uzasadnienie tej decyzji:
"Generał Władysław Anders, przebywając za granicą, działał na szkodę państwa polskiego, a w szczególności:
1. po utworzeniu legalnych władz Rzeczypospolitej nie podporządkował się naczelnemu dowództwu wojska polskiego,
2. po zakończeniu działań wojennych nie powrócił do kraju i czynił wszystko, by uniemożliwić powrót podległym mu żołnierzom, rozwijając zarazem działalność godzącą w najżywotniejsze interesy państwa polskiego, zagrażającą jego bezpieczeństwu i całości granic,
3. był jednym ze współtwórców i organizatorów Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, nakłaniając podległych mu żołnierzy do przyjęcia służby w obcej formacji wojskowej,
4. organizował i popierał walkę ośrodków terrorystyczno-dywersyjnych w kraju przeciwko interesom narodu polskiego i demokratycznej władzy Rzeczypospolitej".
Uchwały o utracie obywatelstwa działały z datą wsteczną od 6 września 1945 roku i w praktyce uniemożliwiały żołnierzom powrót do Polski po II wojnie światowej. Nie obejmowały jednak najbliższej rodziny - żony i dzieci.
Dopiero w 1971 roku Rada Ministrów PRL pod przewodnictwem Piotra Jaroszewicza uchwałą nr 256/1 uchyliła uchwały Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Mieszkający na emigracji oficerowie otrzymali o tej decyzji powiadomienia z polskich konsulatów generalnych.
AS
