25 października 1971 r. Zniesienie obowiązkowych dostaw zbóż, ziemniaków i zwierząt rzeźnych
Podczas posiedzenia sejmu w dniach 25-26 października sejm uchwalił pakiet ustaw rolnych. Pośród siedmiu nowych regulacji najważniejsza dotyczyła zniesienia obowiązkowych dostaw zbóż, ziemniaków i zwierząt rzeźnych z gospodarstw rolnych. Od 1 stycznia 1972 dotychczasowe obciążenia zastąpił podatek gruntowy. Gospodarstwa rolne zalegające z dostawami musiały uiścić równoważnik pieniężny.
Dostawy obowiązkowe zostały wprowadzone w Polsce dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w 1944 roku jako wojenne świadczenia rzeczowe rolnictwa - obejmowały one żyto, pszenicę, jęczmień i owies, ziemniaki, rośliny strączkowe, rośliny oleiste, siano, słomę i zwierzęta rzeźne. W rzeczywistości dostawy dotyczyły tylko zbóż i ziemniaków, umożliwiało to pokrycie zapotrzebowania kartkowego ludności i wyżywienia wojska. Przed referendum wyznaczonym na 30 czerwca 1946, uchwalono zniesienie obowiązkowych dostaw.
Jednak już w 1947 roku problemy z niedostatkiem żywności wynikające z narzuconej polskiej wsi kolektywizacji, spowodowały wprowadzenie opłaty podatku gruntowego w naturze a w trzy lata później powszechny skup zboża. Nie poprawiło to sytuacji i od 1951 wprowadzono obowiązkowe dostawy ziemniaków a w roku następnym zwierząt rzeźnych, mleka i zbóż. W 1953 roku obejmowały one 85 proc. produkcji zbóż, 51 proc. ziemniaków i 50 proc. żywca. Obciążenia wzrastały wraz z wielkością gospodarstwa - właściciel małego gospodarstwa (do 4 ha) musiał oddać około 30 kg zboża z hektara, a posiadacz dziesięciohektarowego gospodarstwa aż 160 kg z ha. Oporni chłopi płacili grzywnę lub trafiali do aresztu. Ukaranych za niewywiązanie się z dostaw było w 1952 roku 84 tysiące rolników, zaś w 1953 roku - 250 tysięcy.
Sytuacja na wsi nie poprawiła się znacząco nawet po "odwilży" 1956 roku. Zniesiono co prawda obowiązkowe dostawy mleka, zmniejszono o 30 proc. normy dostaw zboża oraz podniesiono ceny obowiązkowego skupu, jednak podstawowe zobowiązania nie uległy zmianie. Nawet utworzony w 1959 roku Fundusz Rozwoju Rolnictwa (zasilany pieniędzmi z różnicy pomiędzy cenami rynkowymi a cenami płaconymi przez państwo), który miał służyć finansowaniu rolnictwa faktycznie wspierał tylko uspołecznione formy gospodarowania (głównie kółka rolnicze).
Niewydolne rolnictwo mogła uratować tylko radykalna zmiana - stąd ustawy z 1971 roku likwidujące obowiązkowe dostawy.
AS
